Το 2016 περιήλθαν στο ελληνικό Δημόσιο 10.500 ακίνητα, έναντι 6.079 το 2013, από κατασχέσεις, αποποιήσεις, ή εκχωρήσεις, λόγω οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων.
Τα σκληρά μέτρα και οι φόροι αναγκάζουν πολλούς φορολογουμένους να αποποιούνται τις κληρονομιές ακινήτων ή να τα εκχωρούν, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τον σχετικό φόρο στο ελληνικό Δημόσιο. Την ίδια στιγμή, η φορολογική διοίκηση κατάσχεσε το 2016 χιλιάδες ακίνητα, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο. Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία που παρουσίασε η Alpha Αστικά Ακίνητα στο πρόσφατο συνέδριο του ΕΛΙΕ (Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής), το 2016 οι κατασχέσεις ακινήτων και οι αποποιήσεις κληρονομιών ήταν αυξημένες περίπου κατά 73%. Συγκεκριμένα, το προηγούμενο έτος από κατασχέσεις, αποποιήσεις, ή εκχωρήσεις, λόγω οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων περιήλθαν στο ελληνικό Δημόσιο 10.500 ακίνητα έναντι 6.079 ακινήτων το 2013.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, είναι άγνωστο το τι γίνονται τα ακίνητα αυτά, καθώς τα προγράμματα πλειστηριασμών του Δημοσίου είναι περιορισμένα. Για παράδειγμα, το διάστημα αυτό έχουν αναγγελθεί προγράμματα πλειστηριασμών για 24 ακίνητα. Οπως επίσης άγνωστο είναι το απόθεμα των ακινήτων που έχει περιέλθει στο Δημόσιο από κατασχέσεις ή εκχωρήσεις ακινήτων. Το μόνο βέβαιο είναι πως πρόκειται για ακίνητα που απαξιώνονται σε καθημερινή βάση, γεγονός που καθιστά όλο και δυσκολότερη την εύρεση αγοραστών στο μέλλον.
Αυτό όμως που δείχνει την οικονομική ανέχεια είναι οι αποποιήσεις κληρονομιών και οι εκχωρήσεις ακινήτων προκειμένου να πληρωθούν οφειλές προς το Δημόσιο. Χιλιάδες φορολογούμενοι δεν μπορούν να πληρώσουν τον φόρο κληρονομιάς, ενώ άλλοι οι οποίοι αδυνατούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 12 δόσεων για την πληρωμή των οφειλών τους αναγκάζονται να εκχωρούν τα σπίτια τους. Και δυστυχώς ο νόμος ορίζει ότι τυχόν διαφορά από την πώληση του ακινήτου δεν δίδεται στον οφειλέτη. Συγκεκριμένα, διάταξη (του 2014) ορίζει ότι «με πράξη της φορολογικής διοίκησης, επιτρέπεται η εξόφληση του συνόλου ή μέρους οφειλόμενου φόρου κληρονομιάς από οφειλέτη που βρίσκεται σε αδυναμία να τον καταβάλει με μετρητά, έπειτα από αίτησή του, με μεταβίβαση στο ελληνικό Δημόσιο της πλήρους κυριότητας ολόκληρου αξιόλογου κληρονομιαίου ή άλλου ακινήτου, το οποίο βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης και δεν βαρύνεται με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα, αγωγή ή άλλο βάρος. Σε καμία περίπτωση δεν αποδίδεται στον οφειλέτη η τυχόν διαφορά μεταξύ της αξίας του ακινήτου που προσφέρεται και του φόρου κληρονομιάς που οφείλεται».
Αν και η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την αλλαγή της διάταξης ώστε στην περίπτωση που το ακίνητο είναι μεγαλύτερης αξίας από την οφειλή να μπορεί να πιστώνεται στον υπόχρεο η διαφορά για συμψηφισμούς μελλοντικών φορολογικών υποχρεώσεων, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ.
Σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς ακινήτων, οι αποποιήσεις κληρονομιών πρόκειται να διατηρηθούν με αμείωτη ένταση και στο άμεσο μέλλον, δεδομένου ότι δεν προβλέπεται να εξαλειφθεί κάποιος από τους παράγοντες που έχουν γιγαντώσει το σχετικό φαινόμενο, όπως π.χ. η υποχρέωση καταβολής ΕΝΦΙΑ, που για πολλούς κληρονόμους είναι δύσκολη υπόθεση, ιδίως αν έχουν και άλλα ακίνητα στην κατοχή τους. Μάλιστα, η όλη διαδικασία είναι πιθανό να γίνει ακόμα πιο δυσχερής, καθώς εξετάζεται η υποχρεωτική επισύναψη βεβαίωσης μηχανικού περί μη ύπαρξης αυθαίρετων κατασκευών.
Με πλειστηριασμό απειλούνται 300.000 μη συνεργάσιμοι δανειολήπτες
Σε άλλο ρεπορτάζ της Καθημερινής αναφέρεται ότι με αναγκαστικά μέτρα που φτάνουν έως και τον πλειστηριασμό της πρώτης τους κατοικίας απειλούνται περίπου 300.000 δανειολήπτες.
Πρόκειται για οφειλέτες και εγγυητές δανείων που έχουν χαρακτηριστεί μη συνεργάσιμοι μέσα από την διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και τις επιστολές που έχουν στείλει οι τράπεζες καλώντας τους να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.
Σχετικές επιστολές έχουν λάβει 1,2 εκατομμύρια δανειολήπτες και σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες το 25% περίπου δεν ανταποκρίθηκε.
Σημειώνεται πως η ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας μπορεί να ενεργοποιηθεί ακόμα και για εκείνους που έχουν προσφύγει στο νόμο Κατσέλη και οι οποίοι με βάση των Κώδικα εξαιρούνται από την διαδικασία ενημέρωσης μέσω επιστολών.
