Στα 7,8 δισ. ευρώ ανήλθαν στην περίοδο 2012-16 τα καθαρά έσοδα από τόκους που είχαν εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος από την απόκτηση ελληνικών ομολόγων αναφέρει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι, σε απαντητική επιστολή του στον ευρωβουλευτή της ΛΑΕ Νίκο Χουντή. Πρόκειται για ομόλογα, τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς τίτλων (Securities Markets Programme, SMP) της ΕΚΤ.
Στο παραπάνω ποσό, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, περιλαμβάνονται τόσο τα έσοδα από το τοκομερίδιο των ελληνικών ομολόγων όσο και τα έσοδα από την αγορά των ελληνικών τίτλων υπό το άρτιο (σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής τους).
Δεν περιλαμβάνονται, ωστόσο, τα έσοδα που είχαν ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος από τις αγορές ελληνικών ομολόγων για δικό τους λογαριασμό (τα λεγόμενα ANFA), καθώς αυτά εμπίπτουν «στο πεδίο των εθνικών αρμοδιοτήτων και όχι των αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ».
«Τυχόν μελλοντικές αποφάσεις σχετικά με τη μεταβίβαση στο ελληνικό κράτος ποσών ίσων με τα έσοδα των ΕθνΚΤ δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ ή των ΕθνΚΤ, αλλά στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ», τονίζει ο Ντράγκι.
Η απαντητική επιστολή του Μάριο Ντράγκι στον Νίκο Χουντή
Αξιότιμο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κύριε Χουντή,
Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας, την οποία μου διαβίβασε ο κ. Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή στις 13 Ιουλίου 2017.
Είχα επανειλημμένως την ευκαιρία να εξηγήσω το θέμα των συναλλαγών που αφορούν ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου στο πλαίσιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (Securities Markets Programme - SMP), π.χ. σε απαντητικές επιστολές προς εσάς και τους συναδέλφους σας, καθώς και απαντώντας σε ερωτήσεις στη διάρκεια ακροάσεων ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής.
Η ΕΚΤ δημοσιεύει ανά τακτά διαστήματα στον δικτυακό της τόπο στοιχεία σχετικά με τους τίτλους που διακρατούνται από το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του προγράμματος SMP, κατά χώρα έκδοσης. Επιπλέον, τα τελευταία έτη, οι ετήσιοι λογαριασμοί της ΕΚΤ περιέχουν στοιχεία σχετικά με τα καθαρά έσοδα από τόκους επί ομολόγων του ελληνικού ∆ημοσίου που διακρατούνται από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος SMP.
Σύμφωνα με τη δέσμευση της ΕΚΤ για διαφάνεια, μπορώ να σας παράσχω τις πληροφορίες που ζητήσατε σχετικά με τα καθαρά έσοδα από τόκους επί ελληνικών τίτλων που αποκτήθηκαν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) του Ευρωσυστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος SMP, τα οποία ανήλθαν σε 7,8 δισ. ευρώ την περίοδο 2012-16.
Τα έσοδα αυτά αποτελούνται από i) το τοκομερίδιο και ii) το δεδουλευμένο έσοδο από την απόσβεση της υπό το άρτιο διαφοράς επί των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που διακρατούνται στο πλαίσιο του προγράμματος SMP (βλ. παράρτημα), τα οποία καταγράφονται στα αποτελέσματα χρήσης κάθε κεντρικής τράπεζας του Ευρωσυστήματος όπως καθίστανται δεδουλευμένα.
Σύμφωνα με το καθεστώς νομισματικού εισοδήματος που ορίζεται στο άρθρο 32 του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα έσοδα που πραγματοποιεί κάθε ΕθνΚΤ από το εν λόγω πρόγραμμα συγκεντρώνονται εντός του Ευρωσυστήματος, μαζί με το λοιπό πραγματοποιηθέν νομισματικό εισόδημα. Το συγκεντρωμένο νομισματικό εισόδημα κατανέμεται εν συνεχεία μεταξύ των ΕθνΚΤ σύμφωνα με τα μερίδια συμμετοχής τους στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
Όσον αφορά το ερώτημά σας σχετικά με τα καθαρά έσοδα από τόκους επί ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία (Agreement on Net Financial Assets - ANFA), αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο εμπίπτει στο πεδίο των εθνικών αρμοδιοτήτων και όχι στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ. Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος μπορείτε να απευθυνθείτε στις επιμέρους ΕθνΚΤ.
Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι τα καθαρά κέρδη των ΕθνΚΤ διανέμονται στους μετόχους τους σύμφωνα με τους αντίστοιχους εθνικούς κανόνες περί διανομής κερδών, οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ των ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οι μεταβιβάσεις πόρων των ΕθνΚΤ προς τις αντίστοιχες εθνικές κυβερνήσεις, είτε με τη μορφή συστήματος διανομής κερδών είτε με άλλη ισοδύναμη μορφή, πρέπει να συμμορφώνονται με τους περιορισμούς που επιβάλλει η Συνθήκη εν προκειμένω, ιδίως με την αρχή της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών σύμφωνα με το άρθρο 130 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο παρελθόν, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ μεταβίβασαν στην Ελλάδα, μέσω διαχωρισμένου λογαριασμού, ποσά ίσα με το μερίδιο εσόδων των ΕθνΚΤ τους στο χαρτοφυλάκιο του προγράμματος SMP, μαζί με τα ποσά που προέκυψαν από τα έσοδα των ΕθνΚΤ τους επί των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που διακρατούνται στο πλαίσιο της συμφωνίας ANFA. Η συγκεκριμένη απόφαση ελήφθη από το Eurogroup τον Φεβρουάριο του 2012 με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.
Εν κατακλείδι, επιτρέψτε μου να επαναλάβω ότι τυχόν μελλοντικές αποφάσεις σχετικά με τη μεταβίβαση στο ελληνικό κράτος ποσών ίσων με τα έσοδα των ΕθνΚΤ δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ ή των ΕθνΚΤ, αλλά στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
Με εκτίμηση,
Mario Draghi
