Νέα Υόρκη. Άνοιξη 2014. Ένας 19χρονος Έλληνας, που έχει μεγαλώσει στην Αμερική και σπουδάζει σκηνοθεσία στη Νέα Υόρκη, ερωτάται από μια καθηγήτριά του αν γνωρίζει την ιστορία του νεαρού Έλληνα που κατέβασε από την Ακρόπολη την ναζιστική σημαία κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκείνος ξεκινά να ψάχνει πληροφορίες στο διαδίκτυο και ανακαλύπτει, σιγά – σιγά γεγονότα από την μυθιστορηματική ζωή του Μανώλη Γλέζου, μιας προσωπικότητας που αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο αντίστασης και ελευθερίας. Όσο περισσότερα «βουτά» τα γεγονότα τόσο μεγαλώνει ο ενθουσιασμός του αλλά και η επιθυμία του να διηγηθεί του σπουδαίου αυτού Έλληνα με τον δικό του τρόπο.
Κάπως έτσι ξεκίνησε η επαφή του Ανδρέα Χατζηπατέρα με τον εμβληματικό Μανώλη Γλέζο στον οποίο σήμερα θα πουν το τελευταίο αντίο στενοί συγγενείς καθώς η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί σε στενό οικογενειακό κύκλο με την σημαία στην Ακρόπολη να κυματίζει μεσίστια με εντολή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η οικογένεια του Μανώλη Γλέζου παρακαλεί αντί στεφάνου να γίνει δωρεά στη Βιβλιοθήκη Νίκου Ν. Γλέζου στ’ Απεράθου (Τράπεζα Εurobank, Αρ. Λογαριασμού: 0026-0244-12-0201196948 IBAN GR6202602440000120201196948).
Η σπίθα που φούντωσε μέσα στον Ανδρέα Χατζηπατέρα, έγινε καλλιτεχνική φωτιά και τον οδήγησε στην δημιουργία της προσωπογραφίας του διαχρονικού παγκόσμιου ήρωα μέσα από το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ο τελευταίος Παρτιζάνος» που παρουσιάστηκε το 2018 στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Η πρόκληση για τον νεαρό σκηνοθέτη ήταν, αναμφισβήτητα, μεγάλη. Το ρίσκο ακόμη μεγαλύτερο. Πώς να σταθεί κανείς απέναντι σε μια φιγούρα θρυλική; Με ποιον τρόπο να καταφέρει να αποτυπώσει στο κινηματογραφικό πανί μια τέτοια προσωπικότητα; Πώς να διηγηθεί την πολυτάραχη ζωή του, τους αγώνες του, τις επαναστάσεις του, τις καταδίκες του; Εν τέλει πως να χωρέσει η ζωή ενός ήρωα μέσα στον περιορισμένο χρόνο ενός ντοκιμαντέρ;
Αντιμετωπίζοντας με ψυχραιμία αλλά με σοβαρότητα τα παραπάνω ερωτήματα ο Ανδρέας Χατζηπατέρας πήρε μια σημαντική απόφαση. Δεν θα έφτιαχνε μια κινηματογραφική βιογραφία βασιζόμενη σε ιστορικά γεγονότα– η ιστορία εξάλλου είχε ήδη καταγραφεί από τους ειδικούς - αλλά ένα ανθρώπινο πορτραίτο φωτίζοντας την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή του μέσα από τις στιγμές της καθημερινότητάς του.
Η αρχή του ταξιδιού του συνέπεσε με την εκλογή του Μανώλη Γλέζου στην Ευρωβουλή. Εκεί, στις Βρυξέλλες έγινε η πρώτη τους συνάντηση. Ο Μανώλης Γλέζος, εντυπωσιασμένος αλλά και συγκινημένος που ένα τόσο νέο παιδί ενδιαφερόταν να διηγηθεί την ιστορία του είχε ήδη πει το μεγάλο «ναι». Παρά την ηλικία του, η οποία εξάλλου ποτέ δεν στάθηκε εμπόδιο για εκείνον, επικράτησε ο ενθουσιασμός του αιώνιου έφηβου που πάντα υπήρξε και δέχτηκε να συμμετάσχει σε αυτό το πρωτότυπο και κουραστικό εγχείρημα.
Οι συναντήσεις τους είναι πολλές. Σε διάφορα σημεία και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ο νεαρός σκηνοθέτης, επί δύο ολόκληρα χρόνια, ακολουθεί με την κάμερα την καθημερινότητα του ακούραστου οραματιστή, καταγράφει διάφορες στιγμές της ημέρας του αλλά και τις επαφές του με τον κόσμο, τις συναντήσεις του, τις ομιλίες του, τα ταξίδια του. Αιχμαλωτίζει την στιγμή που γονατίζει μπροστά στο Μνημείο των Παρτιζάνων στην Ιταλία, τις βόλτες του στη γενέτειρά του τη Νάξο, τις επισκέψεις του σε σχολεία, τις πολύτιμες συμβουλές του στα μικρά παιδιά, το μέλλον της Ελλάδας.
Άλλες φορές πάλι στέκεται απέναντί του και τον ακούει να διηγείται στιγμές της ζωής του ξεφυλλίζοντας, ταυτόχρονα, άλμπουμ με φωτογραφίες. Η πιο συγκλονιστική διήγηση είναι αυτή που αναφέρεται στην εκτέλεση, το 1944 από τους Γερμανούς, του μικρού του αδελφού, του Νίκου. Έναν θάνατο τον οποίο η μητέρα τους αρνούνταν να αποδεχτεί μέχρι τη στιγμή που, μετά από αρκετά χρόνια, βρέθηκαν τα λείψανά του και τα αγκάλιασε με λατρεία και σπαραγμό…Κι αυτή είναι η μοναδική στιγμή σε ολόκληρο το ντοκιμαντέρ που ο Μανώλης Γλέζος, ο άνθρωπος που έδωσε τόσες φορές ραντεβού με τον θάνατο έχοντας πλέον εξοικειωθεί μαζί του, λυγίζει. Η φωνή του σπάει και τα δάκρυά του μοιάζουν σαν να μην μπορούν να συγκρατηθούν.
Κι αν αναρωτιέται κανείς ποιο είναι το σημαντικότερο μήνυμα που περνά μέσα απ’ όλο αυτό το οδοιπορικό; Είναι, αναμφισβήτητα, δυο – τρεις φράσεις του Μανώλη Γλέζου στις οποίες συμπυκνώνεται η ιδιαιτερότητα, η μοναδικότητα της ύπαρξης του: «Όλη μου η ζωή βασίστηκε στο 'Όχι' που μ' έμαθαν να λέω στο χωριό μου, την Απέρανθο. 'Όχι' στις εντολές, 'Όχι' στο οτιδήποτε»
