Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά το Πανεπιστήμιο Πατρών για την πρόσκληση να συμμετάσχω ως ομιλητής στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τον Εθελοντισμό.
Ο Εθελοντισμός αποτελεί μία στάση ζωής όπου ο πολίτης προσφέρει ανιδιοτελώς τον ελεύθερο χρόνο του ή τη γνώση του για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Είναι σημαντικό να είναι οργανωμένος, εκπαιδευμένος και εξειδικευμένος στον τομέα που μπορεί να του ζητηθεί. Να είναι πρόθυμος να οργανωθεί και να συντονιστεί με τις υπόλοιπες ομάδες εθελοντών ή με άλλες υπηρεσίες.
Η στήριξη του Εθελοντισμού θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στις δράσεις των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων καθώς συνενώνει την ατομική ανιδιοτέλεια με την συλλογική ευημερία. Ο εθελοντής δεν είναι μόνο πομπός, αλλά και δέκτης των ωφελειών που απορρέουν από την εθελοντική δράση του ενώ αποτελεί σημαντικό δείκτη του πολιτισμού της τοπικής κοινωνίας.
Φανερό παράδειγμα ανιδιοτελούς εθελοντισμού αποτελεί η αιμοδοσία, με πολίτες να προσφέρουν αίμα που είναι πολύτιμο για τα άτομα με θαλασσαιμία, νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς και σε πολλές άλλες περιπτώσεις.
Παρά τη συνολική δεινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας οι δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της δεν έχει οδηγήσει σε έξαρση του ατομικισμού. Τα αλληλέγγυα αισθήματα των πολιτών για τα άτομα με αναπηρία εμφανίζονται πολύ πιο έντονα με την μορφή εθελοντικής προσφοράς σε οργανώσεις ατόμων με αναπηρία, ειδικά από άτομα νεαρότερης ηλικίας.
Η έννοια του εθελοντισμού συμβάλλει αποτελεσματικά στη διαμόρφωση συνείδησης και στάσης ενός ενεργού πολίτη που αναλαμβάνει δράση, συμμετέχει και παρεμβαίνει στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Αποτελεί σημαντική διάσταση αποτελώντας σημαντικό τομέα στην άσκηση κοινωνικής προστασίας μετά το κράτος και τον ιδιωτικό τομέα.
Για να επιτευχθεί όμως η ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρία και η ανεμπόδιστη συμμετοχή τους στην κοινωνία είναι σημαντικό ο φορέας στον οποίο ο εθελοντής προσφέρει τις υπηρεσίες να μην παραγνωρίζει το δικαίωμα του εθελοντή. Η πολιτεία έχει ανάγκη τους ενεργούς πολίτες οι οποίοι οργανωμένα θα μπορούν να δρουν πλάι στους ειδικούς.
Στις δημόσιες υπηρεσίες επιβάλλεται να υπάρχει άκρως καταρτισμένος επαγγελματισμός. Ο εθελοντισμός με την ουσιαστική και πραγματική έννοια καθώς και με το ήθος που πρέπει να τον διέπει είναι αποτελεσματικός σε συλλόγους, μη κυβερνητικές οργανώσεις ενώ σε όποια άλλη κοινωνική δράση στο δημόσιο θα πρέπει να γίνεται απλά και μόνο επικουρικά. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η ξεχωριστή και να αλλοιώνεται από άτομα τα οποία λειτουργούν προς όφελός τους.
Είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των εθελοντών ώστε να αντεπεξέρχονται με επιτυχία στην πολυπλοκότητα, στην ιδιαίτερη μεταχείριση που χρήζει κάθε αναπηρία και σε καμία περίπτωση να μην καλύπτουν κενά σε επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό αλλά να λειτουργούν υποστηρικτικά και πάντα υπό την επίβλεψη.
Η οργανωμένη εθελοντική δράση, αποτελεί μια σημαντική έκφραση της «κοινωνίας των πολιτών» που θέτει τις προϋποθέσεις, μέσω της έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης και προσφοράς, για την άρση του κοινωνικού αδιεξόδου στο οποίο έχουμε περιέλθει τα τελευταία χρόνια. Η συμμετοχή των νέων δίνει ένα ισχυρό μήνυμα ευαισθητοποίησης προς όλους τους πολίτες για να αναλάβει ο κάθε ένας από εμάς ένα πιο ενεργό κοινωνικό ρόλο.
Είναι σημαντικό ότι σε πολλές περιπτώσεις η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είναι παιδιά και νέοι που τους δίνεται η ευκαιρία να αποκτήσουν νέες εμπειρίες, γνώσεις και δεξιότητες παράλληλα με την ψυχαγωγία ενώ μαθαίνουν να λειτουργούν ως μέλη ομάδας αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και θέτοντας στόχους.
Ο εθελοντισμός με την ουσιαστική και πραγματική έννοια καθώς και με το ήθος που πρέπει να τον διέπει είναι αποτελεσματικός μόνο όταν στηρίζεται στην κοινωνική αλληλεγγύη και τον σεβασμό προς το περιβάλλον.
Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να ξεκινήσει μία δημόσια συζήτηση για τον εθελοντισμό και τις αξίες που θα πρέπει να πρεσβεύει.
(Η ομιλία πραγματοποιήθκε στο πλαίσιο του 1ου Πανελλήνιου Συνέδριου για τον Εθελοντισμό)
