Οι ισχυρές δυνατότητες που υπάρχουν, ώστε στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, των αγροδιατροφικών προϊόντων και των εκπαιδευτικών δράσεων στη Δυτική Ελλάδα, να υπαχθούν στους καταλόγους της UNESCO, καταδείχθηκε στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε σήμερα, Παρασκευή 8 Ιουλίου 2022 στην Πάτρα και την οποία διοργάνωσαν, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδα και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας.
Να σημειωθεί πως ήταν η πρώτη φορά που η UNESCO πραγματοποίησε ημερίδα στην Πάτρα, όπως και γενικότερα στην Ελληνική Περιφέρεια, γεγονός που υποδηλώνει το ειδικό ενδιαφέρον του κορυφαίου οργανισμού για την χαρτογράφηση των μοναδικών παραδοσιακών και πολιτιστικών θησαυρών της περιοχής.
Η ημερίδα, με θέμα «Τα προγράμματα της UNESCO που μετασχηματίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες: Εκπαίδευση, Πολιτισμός & Βιώσιμη Ανάπτυξη», πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών και την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο αρμόδιος Υφυπουργός, Ανδρέας Κατσανιώτης.
Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Κατσανιώτης επισήμανε αρχικά πως η εκδήλωση σηματοδοτεί τον «ερχομό της UNESCO στη Δυτική Ελλάδα και ιδιαίτερα στην πόλη της Πάτρας» προκειμένου «να δουλέψουμε μαζί, να συμβάλλουμε στους σκοπούς της και να μας δώσει τα εργαλεία να αποκαλύψουμε, να περιγράψουμε, να υποστηρίξουμε και να παραδώσουμε στον κόσμο και το μέλλον την πολιτιστική μας κληρονομιά και ταυτότητα. Και αυτό είναι κάτι που, πράγματι, το άξιζε η περιοχή μας».
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι συνολικά η Δυτική Ελλάδα «έχει πάρα πολλά να δείξει και να αναδείξει, με τη στήριξη της UNESCO, ενός οργανισμού παγκόσμιου κύρους, που μπορεί να μετατρέψει στοιχεία της πολιτιστικής και παραγωγικής ταυτότητας του τόπου μας, σε παγκόσμια brand ενώ εξειδικεύοντας τις προοπτικές ανέφερε: «Ήδη, αυτή τη στιγμή έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την ένταξη του καρναβαλιού της Πάτρας στον κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας. Και την ένταξη του γεωπάρκου Χελμού – Βουραϊκού στο δίκτυο γεωπάρκων της UNESCO. Όμως, είναι βέβαιο πως δεν πρέπει να μείνουμε μόνο σε αυτά. Είναι βέβαιο – και συμφωνούμε όλοι νομίζω – ότι ο τόπος μας έχει πάρα πολλά να δείξει. Ως παράδειγμα και μόνο θα αναφερθώ στις αναβαθμίδες των αμπελώνων της Αιγιάλειας, έναν μοναδικό και υπέροχο τρόπο παραδοσιακής καλλιέργειας που αποτελεί μία «απάντηση» ακόμα και απέναντι στην κλιματική κρίση, λόγω του μικροκλίματος που δημιουργεί. Θα αναφερθώ στον επίσης σπάνιο και προστατευόμενο οικότοπο της Στροφυλιάς και βέβαια, σε μια σειρά από παραδοσιακές και μοναδικές παραγωγικές δράσεις της περιοχής, που προσφέρουν εξίσου μοναδικά προϊόντα, όπως οι αλυκές ή ακόμα και το αυγοτάραχο, η κορινθιακή σταφίδα, η Μαυρδάφνη και τόσα άλλα…».
Παράλληλα, σημείωσε ότι θα συμβάλλει στην προσπάθεια ίδρυσης έδρας υπο την αιγίδα της UNESCO στο Πανεπιστήμιο Πατρών ενώ κάλεσε τους αρμόδιους φορείς να εκκινήσουν τις διαδικασίες για την ένταξή τους στα δίκτυα Learning cities, σχολείων UNESCO κ.α.
«Για να τα κάνουμε όμως, χρειαζόμαστε τις ιδέες και τη δράση όλων. Του Πρύτανη, των δημοτικών αρχών, των αγροτικών συλλόγων, των πολιτιστικών φορέων και οργανισμών, ακόμα και των πολλών και καλών εθελοντικών οργανώσεων των ενεργών πολιτών της περιοχής. Το Υπουργείο Εξωτερικών είναι εδώ για να βοηθήσει και να συμβάλλει με κάθε τρόπο ώστε η Πάτρα και η Δυτική Ελλάδα να αποκτήσουν τη θέση που τους αξίζει στον κόσμο. Η Εθνική Επιτροπή της UNESCO είναι επίσης εδώ, έτοιμη να συνεργαστεί και να υποδεχτεί τις προτάσεις σας. Η Περιφέρεια είναι εδώ, έτοιμη και αυτή να συμβάλλει με τις δυνάμεις της στην οργάνωση των ιδεών και των προτάσεων. Ας μην περιμένουμε άλλο, λοιπόν. Η κινητοποίηση όλων μας, είναι απαραίτητη. Εμείς που ζούμε σε αυτή την περιοχή, ξέρουμε ποιοι είμαστε, ποιο είναι το παρελθόν μας και πόσα έχουμε να δείξουμε στους άλλους. Ας το κάνουμε τώρα» τόνισε ο ίδιος.
Από την πλευρά του, ο Περιφερειάρχης, Νεκτάριος Φαρμάκης, επεσήμανε πως «η άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Δυτικής Ελλάδας είναι τόσο μεγάλη και τόσο πλούσια, όσο λίγες περιοχές στον κόσμο έχουν να δείξουν», κάνοντας αναφορά σε πολλά ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία. «Όμως, δεν έχουμε μόνο ιστορία και πολιτισμό» είπε και πρόσθεσε: «Αν κάνουμε μία βόλτα από τις Πελάδες του Μεσολογγίου μέχρι τους ορεινούς αμπελώνες της Αιγιάλειας και τους ελαιώνες της Ηλείας, θα καταλάβουμε ότι διαθέτουμε μία πρωτογενή παραγωγή αιώνων, με εξαιρετικά και πολλές φορές μοναδικά προϊόντα. Αν περπατήσουμε στο φαράγγι του Βουραϊκού και το δάσος της Φολόης και αν πάρουμε το βαρκάκι και πάμε μια βόλτα στη λίμνη της Τριχωνίδας ή του Καϊάφα, θα αισθανθούμε ότι διαθέτουμε ένα σπάνιο οικολογικό οικοσύστημα».
«Στήνουμε λοιπόν μία μεγάλη γέφυρα ανάμεσα στην UNESCO και στη Δυτική Ελλάδα. Ώστε με την δική της συμβολή και υπό τη δική της ομπρέλα, αλλά και με τη συνδρομή του Υπουργείου Εξωτερικών, να χαράξουμε μία ισχυρή στρατηγική εξωστρέφειας. Να γίνουμε μέρος ενός μεγάλου και ισχυρού δικτύου που από τη μία πλευρά συνδέει ανθρώπους, μέρη και πολιτισμούς. Και από την άλλη, διαμορφώνει ισχυρά brand με πολλαπλά οφέλη» υπογράμμισε ο κ. Φαρμάκης, καλώντας το σύνολο των φορέων της περιοχής να καταθέσουν ιδέες, που όπως τόνισε, θα μετατραπούν σε τεκμηριωμένες προτάσεις προς την UNESCO. «Σήμερα, η Δυτική Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να περάσει το κατώφλι ενός παγκόσμιου οργανισμού που μπορεί να βάλει μία ισχυρή σφραγίδα πάνω σε όσα σημαντικά, είμαστε και εκπροσωπούμε. Είμαι αισιόδοξος ότι θα το κάνουμε. Γιατί το θέλουμε, γιατί το αξίζουμε» κατέληξε ο Περιφερειάρχης.
Η Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για την UNESCO, Αικατερίνη Τζιτζικώστα, αναφέρθηκε στα πέντε από τα σημαντικότερα προγράμματα της UNESCO που παρουσιάστηκαν και σημείωσε ότι «όλα έχουν κοινή προσέγγιση και οπτική, καθώς στο επίκεντρο τους τίθεται η βιώσιμη ανάπτυξη και αειφορία, παράγοντες πάνω στους οποίους, ο Παγκόσμιος Οργανισμός σχεδιάζει και αξιολογεί όλες τις πρωτοβουλίες στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τις επιστήμες».
Κλείνοντας την παρέμβασή της η κ. Τζιτζικώστα τόνισε: «Τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά ο πλανήτης μας χρειάζεται παγκόσμια οράματα για την εξασφάλιση μιας αειφόρου ανάπτυξης που να βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό των πολιτισμών, στην τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στον σεβασμό προς το περιβάλλον, στην αλληλεγγύη και την επικοινωνία σε μια κοινωνία που επενδύει στον άνθρωπο και τη γνώση δίνοντας προτεραιότητα στην αειφορία».
Συνεχίζοντας, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστος Μπούρας αφού αναφέρθηκε στη σημασία των προγραμμάτων της UNESCO και ανακοίνωσε ότι το Πανεπιστήμιο Πατρών ετοιμάζει φάκελο για να διεκδικήσει την πρώτη έδρα UNESCO, πρωτοβουλία την οποία εξειδίκευσε αργότερα ο Παναγιώτης Δημόπουλος, Αντιπρύτανης Έρευνας και Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Πατρών, Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000.
Τα προγράμματα που παρουσιάστηκαν είναι: 1) Πρόγραμμα Εδρών UNESCO, 2) Πρόγραμμα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, 3) Πρόγραμμα Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO, 4) Πρόγραμμα συνδεδεμένων σχολείων UNESCO ASPnet και 5) Παγκόσμιο δίκτυο πόλεων UNESCO.
Σημαντικοί ομιλητές από τον ακαδημαϊκό χώρο, την πρωτοβάθμια-δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τους φορείς προστασίας και διαχείρισης γεωπάρκων και την τοπική αυτοδιοίκηση παρουσίασουν τα πετυχημένα παραδείγματα στοιχείων και περιοχών της χώρας μας που έχουν ήδη ενταχθεί στα δίκτυα της UNESCO, εστιάζοντας στα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι τοπικές κοινωνίες από την ένταξη τους.
Ειδικότερα,εισηγητές ήταν οι Δρ. Ηλίας Βαλιάκος, Ερευνητής, Έδρα UNESCO για τα Γεωπάρκα & τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Νησιωτικών και Παράκτιων Περιοχών, Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ελένη Μπαζίνη, Αρχαιολόγος - Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς -Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, Δρ. Μαρία Αργυροπούλου, ΕΔΙΠ, Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Πατρών, Σοφία Χρυσοπούλου, ΚΕΔΗΠ-Καρναβάλι Πάτρας, Νικόλαος Ζούρος, Πρόεδρος Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων UNESCO, Πρόεδρος Ελληνικής Επιτροπής Γεωπάρκων της Ε.Ε.Ε. UNESCO, Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, Ελένη Κουμούτσου, Προϊσταμένη Μ.Δ. Εθνικού Πάρκου Χελμού – Βουραϊκού & ΠΠ Βόρειας Πελοποννήσου (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), Συντονίστρια Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO Χελμού – Βουραϊκού, Βέρα Δηλάρη, Εθνική Συντονίστρια του Προγράμματος Συνδεδεμένων Σχολείων UNESCO ASPnet, ΥΠΕΠΘ, Πωλίνα Μπιθαρά, Υπεύθυνη Προγράμματος «Πόλεις Μάθησης UNESCO», Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO.
