Τηλεοπτική κριτική: Το Ναυάγιο - Στις ξέρες της τηλεθέασης

του Ελισσαίου Βγενόπουλου, σκηνοθέτη-συγγραφέα

Ο πλανήτης μας είναι ένας παράδεισος που γεννάει καρπούς, παράγει προϊόντα και πρώτες ύλες για να συντηρήσει, τα κοντά 8 δις ανθρώπων που ζουν πάνω του. Αν ο άνθρωπος συμπεριφερόταν με σύνεση και σεβασμό στη μητέρα γη, αυτή θα μπορούσε να ικανοποιήσει με ευκολία τις ανάγκες όλων των πλασμάτων, αυτό που κανένας πλανήτης και κανένα τόπος δεν μπορεί να χορτάσει είναι την πλεονεξία του ανθρώπινου είδους.    

Η σειρά του Mega «Το Ναυάγιο» θέμα της έχει μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στις ελληνικές θάλασσες, εξ αιτίας της πλεονεξίας των πλοιοκτητών, συνέβη τις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Δεκεμβρίου 1966, κοντά στην βραχονησίδα Φαλκονέρα (23 ν.μ. βορειοδυτικά της νήσου Μήλου), όταν το επιβατηγό - οχηματαγωγό πλοίο «Ηράκλειον», που εκτελούσε το δρομολόγιο Χανιά - Πειραιάς, βυθίστηκε, λόγω της έντονης κακοκαιρίας, της μετατόπισης φορτίου και της πλημμελούς αντιμετώπισης της δύσκολης κατάστασης από την ιδιοκτήτρια εταιρεία, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο 224 άνθρωποι.

Το πλοίο “Ηράκλειον” ξεκίνησε το ταξίδι του από τα Χανιά με προορισμό τον Πειραιά, “με ευθύνη του πλοιάρχου”. Ο πλοίαρχος, ο οποίος γνώριζε τις καιρικές συνθήκες τις οποίες είχε να αντιμετωπίσει, δεν φρόντισε  τα φορτηγά αυτοκίνητα στο αμπάρι, να προσδεθούν με ασφάλεια. Το πλοίο βυθίστηκε στη θαλάσσια περιοχή της “Φαλκονέρας”, εν μέσω σφοδρής θαλασσοταραχής. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες με πάνω από 250 νεκρούς. Κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό των νεκρών, μιας και ακόμη μέχρι σήμερα μόνο οι διασωθέντες (47) και οι σοροί (25) που ανευρέθησαν έχουν καταμετρηθεί. Οι διασωθέντες ήταν μόνο άντρες. Καμία από τις γυναίκες που επέβαιναν στο πλοίο δεν διασώθηκε. Ούτε παιδί. Ο συγγραφέας όμως, χάριν της μυθοπλασίας, έκανε να έχει διασωθεί μία γυναίκα και ένα παιδί. Η Ειρήνη και η Αγάπη. Και στη συνέχεια ξετυλίγεται το κουβάρι της ζωής της γυναίκας αυτής και του παιδιού.

Βρισκόμαστε λοιπόν στο 1966, λίγες ημέρες πριν το μοιραίο. Οι ήρωές μας από διάφορα μέρη της Μεγαλονήσου ετοιμάζονται για το ταξίδι. Στα Κύθηρα η Ειρήνη και ο Απόστολος αρωματοποιοί, έχουν εμφιαλώσει τον έρωτά τους σε μπουκαλάκια και έχουν δεχτεί από το Παρίσι πρόσκληση να συμμετάσχουν σε μεγάλο διαγωνισμό ο οποίος θα τους ανοίξει διάπλατα τους δρόμους της επιτυχίας. Ο πατέρας της Ειρήνης καταφέρνει να πείσει τον καπετάν Στελή να τους μεταφέρει στα Χανιά να πάρουν το «Φοίνιξ» για να φτάσουν στον Πειραιά κι από κει να πετάξουν για το Παρίσι και το όνειρό τους. Η Λίνα σε μια παράλληλη ιστορία έχει φτάσει στα Χανιά για να δει τους δικούς της. Όταν αποκαλύπτεται το κρυμμένο της μυστικό ότι σκοπεύει να γίνει ηθοποιός ο πατέρας της εξοργίζεται και προσπαθεί τσάτρα πάτρα να την παντρέψει. Η Λίνα καταφέρνει και αποδρά από τις προθέσεις του πατέρα της και τρυπώνει στο μοιραίο πλοίο με σκοπό να γυρίσει στην Αθήνα και να ακολουθήσει το δρόμο της. Στα Χανιά έρχεται και ο Μάκης, νεαρός φωτογράφος, ο οποίος διασταυρώνεται με την Λίνα και που θα συνδράμει τον φίλο του να κλέψει το κορίτσι που αγαπά και να επιστρέψουν στον Πειραιά. Ο γιος του παπά μετά από μια δολοφονία που δεν ήθελε ούτε ο Θεός ούτε ο διάβολος αλλά ούτε και ο ίδιος, προσπαθεί να ξεφύγει μέσω του «Φοίνιξ» μακριά από τις τύψεις, τη σύλληψη και τις νομικές επιπτώσεις. Στο ίδιο το πλοίο τώρα ο Πλοίαρχος του καραβιού παίρνει άδεια. Ο αντικαταστάτης του είναι λίγο σαλεμένος και πολύ υπάκουος στις εντολές της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Ο μηχανικός του πλοίου γνωρίζει τις αδυναμίες του πλοίου κι ένα καθυστερημένο φορτηγό με φρούτα που εισβάλει στο πλοίο και δεν ασφαλίζεται, σε συνδυασμό με τον καιρό που μαίνεται στ’ ανοιχτά δημιουργούν ένα μείγμα εκρηκτικό που οδηγεί το πλοίο με μαθηματική ακρίβεια στον βυθό της αγριεμένης θάλασσας.

Η ιστορία πυρήνα της έχει, αυτό το περίφημο ναυάγιο του οχηματαγωγού «Ηράκλειον», που βυθίστηκε στα ανοιχτά της βραχονησίδας Φαλκονέρα και τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους, στο μοιραίο αυτό ταξίδι.

Όμως, και οι λίγοι που επιβιώνουν, και αυτοί γίνονται ναυάγια στην ψυχή. Οι ενοχές επειδή επιβίωσαν ενώ οι άλλοι έχασαν τη ζωή τους, οι εικόνες που είδαν, οι κραυγές που άκουσαν, η ανασφάλεια και ο φόβος, τους συντροφεύουν για πάντα και τους οδηγούν σε λάθος αποφάσεις στη ζωή τους. Μια φορά ναυάγια, για πάντα ναυάγια, αφού η προσπάθεια για επιβίωση γίνεται μια συνήθεια ζωής.

Οι Βασικοί χαρακτήρες της σειράς

Ιπποκράτης Πανόπουλος ο Γιάννης Στάνκογλου

Ο ευσυνείδητος, τολμηρός και γοητευτικός αξιωματικός του Λιμενικού που θα κάνει τα αδύνατα δυνατά να βοηθήσει τους ανθρώπους που θαλασσοπνίγονταν τη μοιραία βραδιά. Πολεμώντας όλες τις αντιξοότητες θα σώσει αρκετούς ανθρώπους και την Ειρήνη από τον χαμό. Τα σκληρά γεγονότα και η διάσωση θα φέρουν τον δυναμικό λιμενικό και την Ειρήνη κοντά.

Ειρήνη Κασιμάτη η Αναστασία Παντούση

Η Ειρήνη μπαίνει στο πλοίο με τον αγαπημένο της Απόστολο και κρατώντας σφιχτά στο χέρι της μια τσάντα που μέσα είχε τα πολύτιμα αρώματα που είχαν δημιουργήσει οι δυο τους και θα οδηγούσε το όμορφο ζευγάρι στο Παρίσι και στη συνεργασία του με επώνυμη εταιρεία αρωματοποιίας. Η υλοποίηση του ονείρου της Ειρήνης απέχει μόλις μια κακοκαιρία και  κάμποσες ανεύθυνες αποφάσεις των υπευθύνων του ναυαγίου.

Απόστολος Κασιμάτης ο Γιώργος Χρυσοστόμου

Στα Κύθηρα ζει ο Απόστολος μαζί με την όμορφη Ειρήνη του μια ήσυχη ζωή, μέχρι που το όνειρο έρχεται να τους ταξιδέψει για το Παρίσι, στην συνεργασία με μεγάλη εταιρεία αρωματοποιίας και στην επιτυχία.  Ο Απόστολος πιστεύει ακράδαντα στην επιτυχία του αρώματός του, φεύγουν με την Ειρήνη με το μοιραίο πλοίο για τον Πειραιά για να ταξιδέψουν αεροπορικώς από την Αθήνα στο Παρίσι, αλλά   «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων άλλα δε θεός κελεύει».

Καπετάν Στελής ο Λεωνίδας Κακούρης

Συνοδεύοντας την κόρη μέχρι την μπουκαπόρτα του στο «Φοίνιξ», κατάλαβε αμέσως τα λάθη που έγιναν στη φόρτωση του πλοίου. Έχασε την κόρη του στο ναυάγιο και θα προσπαθήσει με όλες του τις δυνάμεις να αποκαλύψει τους ενόχους και να φέρει στην επιφάνεια τα εγκληματικά τους λάθη.

Μιχάλης Αργυράκης ο Θάνος Λέκκας

Ναυτικός που προσπάθησε με όλες του τις δυνάμεις ν’ αλλάξει τις αποφάσεις των υπευθύνων για το ταξίδι και στη συνέχεια να διασώσει όσους μπορούσε στα παγωμένα νερά του Μυρτώου. Με τη βοήθεια ενός δημοσιογράφου προσπάθησε να αποκαλύψει τις συνθήκες του ναυαγίου και τις ευθύνες των ενόχων.

Μιλτιάδης Παντελίδης ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης

Δικηγόρος ο οποίος με κάθε τρόπο προσπαθεί να κουκουλώσει το εγκληματικό ναυάγιο και να βγάλει λάδι την πλοιοκτήτρια εταιρεία και τους υπευθύνους. Διεφθαρμένος και αδίστακτος θα προσεγγίσει μάρτυρες, θα προσπαθήσει να εξαγοράσει μαρτυρίες και θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να αθωώσει τα αφεντικά του και τους αρμόδιους.

Γιώργης Κανελλάκης ο Γιώργος Χριστοδούλου

Δημοσιογράφος επίμονος ο οποίος θα προσπαθήσει να αποκαλύψει τα κενά και τις παραλείψεις που οδήγησαν το πλοίο στον όλεθρο. Έχει κι ο ίδιος τα δικά του μυστικά που δένονται με το βυθισμένο «Φοίνιξ». Μεθοδικά και συστηματικά θα προσπαθήσει να φέρει σε επαφή τους διασωθέντες και να αναλύσει τις μαρτυρίες τους για να φέρει στο φως την αλήθεια.

Το ναυάγιο  είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη, το σενάριο έχει γράψει ο Γιώργος Κόκουβας και τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Γιάννης Χαριτίδης και τη διεύθυνση φωτογραφίας οι Νικόλας Καρανικόλας & Θωμάς Βαρβίας. Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Στάνκογλου, Αναστασία Παντούση, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Λεωνίδας Κακούρης, Γιώργος Χρυσοστόμου, Έκτορας Λιάτσος, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Δημήτρης Καπουράνης, Αθηνά Ροδίτου, Αμαλία Καβάλη, Γιώργος Χριστοδούλου κ.ά Στον ρόλο της Λαμπρινής η Γιώτα Φέστα.


Ο έρως είναι η αρχή των πάντων. Το πολύ ερωτευμένο ζευγάρι (που υποδύονται ο Γιώργος Χρυσοστόμου και η Αναστασία Παντούση), ζουν τον έρωτά τους μέσα στον κόσμο των αρωμάτων και των ονείρων τους, οι καλοί και οι κακοί ήρωες διασταυρώνονται και σιγά, σιγά αναπτύσσονται όλα τα στερεότυπα και τα σεναριακά κλισέ που έχουν παγιωθεί στα καθημερινά σίριαλ. Οι καλοί και ευσυνείδητοι από τη μια και οι κακοί, οι τυχοδιώκτες και οι πλεονέκτες από την άλλη, που μπροστά στο οικονομικό όφελος δεν λογαριάζουν τις ανθρώπινες ανάγκες ούτε καν τις ανθρώπινες ζωές. Και φτάνουμε στην κορύφωση του πράγματος που είναι το ναυάγιο, η βύθιση του πλοίου, για την οποία επιστρατεύτηκε διεθνής ομάδα με τεράστια πείρα στην κινηματογράφηση στη θάλασσα. Εκεί μας περιμένει μια σκηνή πολύ κατώτερη από κάθε αντίστοιχη σε οποιαδήποτε, ακόμη και μικρή, ξένη παραγωγή έχουμε παρακολουθήσει. Η φουρτούνα που κατάπιε ένα ολόκληρο πλοίο, είναι ελαφρύς κυματισμός, οι άνθρωποι είναι ελάχιστοι μέσα στα πλάνα, το καταστροφικό συμβάν μοιάζει με ένα μικρό ναυτικό ατύχημα που στο τέλος, με κάποιες μικρές αμυχές και λίγα μικροτραύματα όλοι θα την βγάλουν  καθαρή. Κάποια κομμάτια της σεκάνς του ναυαγίου, αντί για τραγικά, μοιάζουν κωμικά. Ο καπετάνιος κρεμασμένος στο τιμόνι και οι διάλογοι ενώ το πλοίο βυθίζεται, είναι μερικά από αυτά. Χάνεται το πλοίο στα βάθη του Αιγαίου, σώζονται καμιά πενηνταριά νοματαίοι και αρχίζουν όλα τα σεναριακά κλισέ του κόσμου να αναπτύσσονται πλέον στη στεριά. Οι συμπτώσεις θα ήταν εντυπωσιακές αν δεν βρίσκονταν στα όρια του γελοίου. Οι ζωές όλων αυτών που σώθηκαν, κατά διαβολική σύμπτωση, διασταυρώνονται είτε κατά κύριο λόγο για λόγους ερωτικούς, είτε με αφορμή οικονομικές δοσοληψίες, είτε γιατί η μοίρα όρισε τα πράγματα τοιουτοτρόπως.

Κάποιες φορές μοιάζει, ότι η τηλεόραση είναι ο θρίαμβος της μηχανής επί του ανθρώπου. Αναρωτιέται κανείς, αυτά τα τηλεοπτικά προγράμματα που προσφέρει η ελληνική τηλεόραση, που δεν έχουν σκοπό τη σοβαρή ψυχαγωγία, ούτε μεγάλη σχέση με την κινηματογραφική τέχνη αλλά σκοπό έχουν μόνο να καταναλωθούν, αμάσητα, σαν γρήγορο φαγητό και να πάμε στο επόμενο προϊόν, πόσο μπορεί να τα αντέξει το καταναλωτικό κοινό; 

Διαβάστε επίσης