Επιστήμονες στρατολογούν χιλιάδες σκύλους, κατσίκες και άλλα ζώα φάρμας- καθώς και ένα ευρύ φάσμα άγριας ζωής – προκειμένου να παρακολουθήσουν μέσω δορυφόρου τις μετακινήσεις τους. Πρόκειται για μια διεθνή επιστημονική συνεργασία που έχει ως στόχο να επιβεβαιώσει- ή όχι- το αν τα ζώα μπορούν να προβλέψουν σεισμούς ή ηφαιστειακές εκρήξεις. Οι ερευνητές θα τοποθετήσουν μικροσκοπικούς πομπούς σε θηλαστικά, πτηνά και έντομα και στη συνέχεια, ένας ειδικός δορυφόρος- που θα εκτοξευτεί το επόμενο έτος- θα παρακολουθεί τις κινήσεις αυτών των ζώων.
Ο στόχος των επιστημόνων δεν είναι μόνο να μελετήσουν πώς αντιδρούν τα ζώα σε επικείμενα φυσικά γεγονότα όπως οι ηφαιστειακές εκρήξεις, αλλά και να αποκτήσουν νέες γνώσεις για τη μετανάστευση, την εξάπλωση ασθενειών μεταξύ των ζώων και τον αντίκτυπο της κλιματικής κρίσης σε αυτά, λένε οι ερευνητές.
«Τελικά, ελπίζουμε να εκτοξεύσουμε έναν στόλο περίπου έξι δορυφόρων και να δημιουργήσουμε ένα παγκόσμιο δίκτυο παρατήρησης που όχι μόνο θα παρέχει λεπτομέρειες για τις μετακινήσεις της άγριας ζωής και την υγεία των ζώων σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά θα αποκαλύπτει πώς τα πλάσματα αντιδρούν σε φυσικά φαινόμενα όπως οι σεισμοί», δήλωσε στον Guardian ο επικεφαλής του έργου, Μάρτιν Βικέλσκι από το Max Planck Institute of Animal Behavior στη Γερμανία.
Η αξία της μελέτης των ζώων σχετικά με την πρόβλεψη των ηφαιστειακών εκρήξεων έχει ήδη αποδειχθεί σε πρώιμα πειράματα στη Σικελία στις πλαγιές της Αίτνας, είπε ο ερευνητής.
«Διαπιστώσαμε ότι τα κατσίκια είναι πολύ καλά στην πρόβλεψη μεγάλων ηφαιστειακών εκρήξεων» πρόσθεσε.
Οι αισθητήρες έδειξαν ότι τα ζώα γίνονταν νευρικά πριν από μια ηφαιστειακή έκρηξη και αρνούνταν να μετακινηθούν σε λιβάδια που βρίσκονταν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, κάτι που υπό κανονικές συνθήκες θα έκαναν.
«Ξέρουν εκ των προτέρων τι έρχεται. Δεν καταλαβαίνουμε πώς το κάνουν, αλλά το κάνουν», είπε χαρακτηριστικά.
Ομοίως, ερευνητές παρακολούθησαν σκύλους, πρόβατα και άλλα ζώα φάρμας στα βουνά Abruzzo έξω από τη Ρώμη και διαπίστωσαν ότι και εκείνα αντέδρασαν στους επτά από τους οκτώ μεγάλους σεισμούς που έπληξαν την περιοχή τα τελευταία 12 χρόνια.
Οι ιστορίες ζώων που συμπεριφέρονται παράξενα πριν από σεισμούς ή εκρήξεις δεν είναι κάτι καινούριο. Ο Θουκυδίδης είχε γράψει ότι οι αρουραίοι, οι σκύλοι, τα φίδια και οι νυφίτσες εγκατέλειψαν την πόλη της Ελίκης λίγο πριν από έναν σεισμό το 373 π.Χ. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και πριν την εκδήλωση ενός σεισμού που έπληξε την κινεζική πόλη Χαϊτσένγκ το 1975, όταν τα φίδια και οι αρουραίοι της περιοχής βγήκαν από τα λαγούμια τους. Το γιατί αυτά τα ζώα συμπεριφέρθηκαν με αυτόν τον τρόπο είναι λιγότερο σαφές.
«Κατά τη διάρκεια της δημιουργίας ενός σεισμού, οι τεκτονικές πλάκες γλιστρούν η μία πάνω στην άλλη κάτω από τεράστιες πιέσεις με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται ιόντα από τα πετρώματα στον αέρα. Τα ζώα μπορεί να αντιδρούν σε αυτό», πρότεινε ο Βικέλσκι, ο οποίος είναι και ιδρυτής της International Cooperation for Animal Research Using Space (Icarus), μιας διεθνούς συνεργασίας στην οποία συμμετεχουν επιστημονικές ομάδες από όλο τον κόσμο.
Οι ερευνητές έχουν εξοπλίσει αγριογούρουνα με «ηλεκτρονικά» αυτιά- μικροσκοπικά επιταχυνσιόμετρα που ζυγίζουν 30 γραμμάρια. Ανάλογα με τις αλλαγές στις κινήσεις του ζώου, τα επιταχυνσιόμετρα μπορούν να ανιχνεύσουν εάν έχει αναπτύξει αφρικανική πανώλη των χοίρων – έναν εξαιρετικά μεταδοτικό ιό που εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ αγριόχοιρων και οικόσιτων χοίρων.
Το να γνωρίζουμε πότε εμφανίζεται μια επιδημία στη φύση θα μπορούσε να είναι σημαντικό για τον περιορισμό των επιπτώσεων της νόσου στις φάρμες, λένε οι ερευνητές.
«Αυτό αλλάζει το παιχνίδι για την παρακολούθηση ασθενειών της άγριας ζωής», δήλωσε ο Κέβιν Μορέλ, ένας επιστήμονας του Ινστιτούτου Max Planck.
Η τεχνολογία πιθανώς θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τις διαδικασίες που οδηγούν στη μετανάστευση των ζώων. Οι ερευνητές έχουν επίσης τοποθετήσει πομπούς σε μικροσκοπικά πλάσματα και οι κινήσεις τους θα μπορούσαν σύντομα να αποκαλύψουν τα μυστήρια που κρύβονται πίσω από τις μεταναστεύσεις των χιλιάδων χιλιομέτρων που κάνουν μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής κάθε χρόνο.
«Ομοίως, θα είμαστε σε θέση να μελετήσουμε τους πληθυσμούς των ζώων για να προσδιορίσουμε πώς ανταποκρίνονται στις αλλαγές των οικοτόπων που προκαλούνται από την υπερθέρμανση του πλανήτη», κατέληξε ο ερευνητής.
ΠΗΓΗ: Guardian