O Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Νικόλας Δήμζας, από το docdiet.gr αναφέρει τις βασικές παράμετροι και τους τρόπους με τους οποίους η διατροφή μπορεί να συνεισφέρει στην πρόληψη και επικουρικά στην θεραπεία των λοιμώξεων του ουροποιητικού.
Η λοίμωξη του ουροποιητικού είναι αποτέλεσμα της εισόδου παθογόνων βακτηρίων στην ουρήθρα προκαλώντας ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και λοίμωξη. Η λοίμωξη αυτή μπορεί να περιοριστεί στην ουρήθρα (ουρηθρίτιδα) ή να επεκταθεί σε ανώτερα τμήματα του ουροποιητικού φτάνοντας στην ουροδόχο κύστη (κυστίτιδα). Σε κάποιες σοβαρότερες περιπτώσεις, μπορεί να προσβάλει και τους νεφρούς (πυελονεφρίτιδα) οδηγώντας σε επιπλεγμένη νόσο στην οποία μπορεί να εμφανιστεί σχηματισμός λίθων και/ή σήψη.
Η λοίμωξη του ουροποιητικού αφορά όλες τις ηλικίες και τα παθογόνα βακτήρια που εμπλέκονται συχνότερα είναι η Escherichia coli (E coli) που είναι και το συχνότερο αίτιο (≈ 85%), ο Staphylococcus saprophyticus, η Klebsiella, Proteus, καθώς επίσης και βακτήρια του γένους Enterococcus, Pseudomonas, και ανθεκτικός στην μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA).
Άρθρο Παράγοντες κινδύνου στην εμφάνιση ουρολοίμωξης
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του ουροποιητικού:
Φύλο: Οι γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερη ευπάθεια στις λοιμώξεις του ουροποιητικού λόγω της βραχύτερης ουρήθρας και της εγγύτητάς της στην περινεϊκή περιοχή. Ειδικότερα, περίπου το 50% των γυναικών θα νοσήσουν από ανάλογη λοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους.
Έμφραξη της ουροποιητικής οδού: Υπερτροφία του προστάτη, φλεγμονή, νεφρολιθίαση συμπίεση λόγω χωροκατακτητικών αλλοιώσεων κ.ά., αυξάνουν την πιθανότητα λοίμωξης.
Σεξουαλική δραστηριότητα: Η πρόσφατη σεξουαλική δραστηριότητα και η αλλαγή ερωτικού συντρόφου αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ουρολοίμωξης.
Καθετηριασμός της ουρήθρας: Ειδικά εάν δεν τηρείται η ασηψία, αποτελεί παράγοντα κινδύνου λόγω του ενοφθαλμισμού βακτηρίων που πραγματοποιείται.
Ανατομικές ανωμαλίες: Που δυσχεραίνουν την φυσιολογική εκροή των ούρων.
Σακχαρώδης διαβήτης: Καταστάσεις όπως η υπεργλυκαιμία με συνοδό γλυκοζουρία και η νευρογενής κύστη που απορρέουν από τον σακχαρώδη διαβήτη προδιαθέτουν σε ουρολοίμωξη.
Κατανάλωση ζωικών τροφίμων: Στελέχη της E.coli που προέρχονται από ατελώς ψημένο κρέας πουλερικών και χοιρινού μπορεί να αποτελέσουν αιτιολογικό παράγοντα μιας τέτοιας λοίμωξης.
Διατροφή στην ουρολοίμωξη
Αναφορικά με τον ρόλο που διαδραματίζει η διατροφή στην πρόληψη ή την θεραπεία της ουρολοίμωξης, το τοπίο είναι ομιχλώδες. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν δεδομένα και συστάσεις που αφορούν την διατροφή και είναι σχετικά καλά τεκμηριωμένες, αλλά υπάρχουν και άλλες που ενώ φαίνεται να έχουν ευεργετική επίδραση υπολείπονται ακόμη σε τεκμηρίωση.
Τεκμηριωμένη σχέση διατροφής και ουρολοίμωξης
Θηλασμός και λοιμώξεις του ουροποιητικού. Κατά την βρεφική ηλικία το μητρικό γάλα μέσω των ανοσοσφαιρινών (IgA) και άλλων ουσιών που περιέχει ενισχύει τον εντεροβλεννογονικό φραγμό και τελικά εμποδίζει την μετανάστευση παθογόνων βακτηρίων από το έντερο σε άλλους ιστούς. Διαμορφώνει επίσης μια επωφελή μικροβιακή εντερική χλωρίδα, ρυθμίζοντας το είδος των βακτηρίων που θα εποικίσουν τελικά τον εντερικό αυλό. Τα οφέλη αυτά μάλιστα φαίνεται να διαρκούν ακόμη και μετά τον απογαλακτισμό και την εισαγωγή στερεών τροφών.
Χυμοί και φρούτα που περιέχουν φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή (π.χ. επικατεχίνες) αναστέλουν την προσκόλληση των επιβλαβών βακτηρίων (E.coli), στο επιθήλιο της ουρογεννητικής οδού. Έχουν επίσης την ικανότητα να διακόπτουν βιοχημικές διεργασίες των βακτηρίων (π.χ. έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων), αναστέλλοντας την παθογόνο δράση τους. Για τον λόγο αυτό, η κατανάλωση χυμού ή φρούτων πλούσιων σε φλαβονοειδή όπως είναι τo cranberry, φαίνεται να προλαμβάνει την εμφάνιση ουρολοίμωξης. Δυστυχώς όμως η ακριβής δόση αναφορικά με την πρόληψή τους μέσω της διατροφής δεν έχει καθοριστεί ακόμη.
Αύξηση κατανάλωσης νερού. Η καλή ενυδάτωση οδηγεί σε φυσιολογική και ίσως σε κάποιες περιπτώσεις αυξημένης διούρησης. Η αυξημένη παραγωγή ούρων αποτελεί μία μηχανική μέθοδο απομάκρυνσης των βακτηρίων από την ουρογεννητική οδό.
Αποφυγή καφεϊνούχων και αλκοολούχων υγρών. Παρότι σε μεγάλες ποσότητες αυξάνουν την διούρηση, οδηγούν σε αφυδάτωση και τελικά σε αποτέλεσμα αντίθετο από το επιθυμητό.
Πιθανή ωφέλιμη δράση της διατροφής έναντι της ουρολοίμωξης
Προβιοτικά της διατροφής και ουρολοίμωξη. Η κατανάλωση προβιοτικών που περιέχουν στελέχη του γένους Lactobacilli φαίνεται να εμφανίζουν ικανοποιητική προληπτική δράση έναντι της λοίμωξης του ουροποιητικού. Η διατροφική τους πρόσληψη μπορεί να γίνει είτε μέσω σκευασμάτων προβιοτικών, είτε μέσω προϊόντων που έχουν υποστεί ζύμωση π.χ κεφίρ, γιαούρτι κτλ.
Φυτικές ίνες στην δίαιτα κατά την ουρολοίμωξη. Στόχος της αύξησης των φυτικών ινών είναι η πρόληψη της δυσκοιλιότητας, καθώς φαίνεται πως ανάλογη διαταραχή των συνηθειών του εντέρου μπορεί να αυξήσει την συχνότητα εμφάνισης ουρολοίμωξης. Ωστόσο αυτό το συμπέρασμα δεν υποστηρίζεται από εκτεταμένη επιστημονική βιβλιογραφία. Παρ' όλα αυτά, η αύξηση των φυτικών ινών της διατροφής εντάσσεται στις συστάσεις για την γενικότερη ενίσχυση της υγείας, καλό είναι να συμπεριλαμβάνουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά προϊόντα ολικής άλεσης.
Αποφυγή καυτερών μπαχαρικών και καρυκευμάτων. Τα δεδομένα σχετικά με την σύσταση αυτή είναι λίγα, αλλά όσα υπάρχουν υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων ή τροφίμων που τα περιέχουν μπορεί να οδηγήσουν σε ερεθισμό της ουροδόχου κύστης και επίταση των συμπτωμάτων της ουρολοίμωξης.
Η διατροφή στην ουρολοίμωξη είναι αντικείμενο του διαιτολόγου. Το εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο σε κάθε περίπτωση λοίμωξης του ανώτερου ή κατώτερου ουροποιητικού είναι αντικείμενο του διαιτολόγου-διατροφολόγου και εφόσον ο ασθενής χρήζει ανάλογης φροντίδας θα πρέπει να επισκέπτεται έναν τέτοιο επαγγελματία.
naftemporiki