Με πενταπλάσιο ρυθμό σε σύγκριση με την Ευρώπη «έτρεξε» στην Ελλάδα η αύξηση στις τιμές των ενοικίων μετά την πανδημία. Από το 2020 έως το 2024 οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα καταγράφουν μέση αύξηση της τάξης του 30% αφήνοντας πίσω χώρες με πολύ μικρότερες ανόδους τιμών, όπως η Ιταλία με 6,9% ή η Γαλλία με 7,4%.
Στις αυξήσεις τιμών ενοικίων η χώρα μας κάνει… πρωταθλητισμό, αλλά στις αυξήσεις μισθών έχει μείνει πίσω. Αυτό καταγράφεται στην αποκαλυπτική έρευνα του «Ε.Τ.» για την αύξηση των τιμών στα ενοίκια Ελλάδας και Ευρώπης και τη σύγκρισή τους με τις αντίστοιχες αυξήσεις μισθών.
Μπορεί για το μέσο εισόδημα των Ελλήνων οι τιμές στα ενοίκια άλλων ευρωπαϊκών κρατών να είναι απλησίαστες, πλην όμως, έτσι όπως εξελίσσονται οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα, δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι σε κάποιες περιοχές υπάρχουν ενοίκια Ευρώπης με ελληνικούς μισθούς.
Οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα κατέγραψαν κατά μέσο όρο αλματώδη άνοδο κοντά στο 30% από το 2020 έως το 2024, ενώ σε άλλες χώρες για το ίδιο διάστημα οι τιμές αυξήθηκαν από 6,9% (Ιταλία) έως 22,2% (Μ. Βρετανία).
Την ίδια στιγμή, όμως, που τα ενοίκια στην Ελλάδα ξεπερνούν σε ποσοστό αύξησης ακόμη και τη Μεγάλη Βρετανία, οι ελληνικοί μισθοί ακολουθούν αντίστροφη πορεία, καθώς ο μέσος μισθός (όχι ο κατώτατος) αυξήθηκε μεν αλλά σε μικρότερο ποσοστό από την αύξηση που είχαν οι μισθοί στην Ευρώπη. Ο μέσος μισθός αυξήθηκε κατά περίπου 7,28% από το 2020 έως και το 2023, την ώρα που η μέση αύξηση στην Ε.Ε ήταν 16,5%.
Το στεγαστικό παραμένει ένα από τα μεγάλα αγκάθια για την ελληνική κοινωνία και παρά το σημαντικό πλήθος παρεμβάσεων της κυβέρνησης, η κατάσταση είναι δύσκολη και το χάσμα μεταξύ της αύξησης των μισθών και της αύξησης των τιμών των ενοικίων διευρύνεται. Για να κλείσει η ψαλίδα χρειάζεται να αυξηθούν περισσότερο οι μισθοί και να μπει φρένο στην αύξηση των τιμών των ενοικίων.
Ενοίκια: «Καλπάζει» με 47%
Η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται σε σημαντική ανάπτυξη από το 2017 μέχρι σήμερα, βασιζόμενη κυρίως στη σημαντική άνοδο των τιμών αγοράς. Υπενθυμίζεται ότι με βάση τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία, οι τιμές πώλησης των κατοικιών αυξήθηκαν από το 2017 έως και το β’ τρίμηνο του 2024 κατά 88% στην Αττική και κατά 69,2% πανελλαδικά. Πρόκειται για ανάπτυξη βασισμένη στην ακρίβεια και όχι στην προσφορά περισσότερων νέων κατασκευών, καθώς, αν και υπάρχει, από την κρίση έως σήμερα δεν έχει καταφέρει να καλύψει το χαμένο έδαφος. Ανάλογη είναι και η πορεία στις τιμές των ζητούμενων μισθωμάτων που έχουν καταγράψει άνοδο της τάξης του 46,8% από το 2018. Στη σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι εμφανές ότι ενώ στην Ελλάδα η άνοδος φτάνει το 29,4% από το 2020, στην Ευρωπαϊκή Ενωση η μέση άνοδος ήταν 10,3%, στην Ιταλία περί το 6,9%, στη Γερμανία 8,3% και στη Γαλλία 7,4%. Εκτός Ε.Ε., στη Μεγάλη Βρετανία η άνοδος ήταν σημαντική, της τάξης του 22,2%, αν και δεν έφτασε το ελληνικό… άλμα. Σημειώνεται ότι η σύγκριση είναι μεγαλύτερη του ρυθμού ανόδου ως ποσοστό. Σε επίπεδο ονομαστικών τιμών, σε ευρώ, τόσο οι τιμές των ενοικίων όσο και οι μισθοί είναι πολλαπλάσιοι των ελληνικών.
Ενοίκια: Μεγάλη απόκλιση
Οι μισθοί στην Ελλάδα ανεβαίνουν σταθερά τα τελευταία χρόνια με μεγαλύτερους ρυθμούς, όμως σε δεν προσεγγίζουν την ταχύτητα της ακρίβειας στα ενοίκια. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, το 2023 ο μέσος ετήσιος μισθός στην Ελλάδα ήταν 17.013 ευρώ, κατά 7,28% μεγαλύτερος από τα 15.859 ευρώ του 2020. Το 2024 είναι αυξημένος κατά περίπου 70 ευρώ, κοντά στα 1.335 ευρώ. Οι αυξήσεις τρέχουν ταχύτερα την τελευταία διετία. Το 2023 καταγράφηκε μέσος μισθός 1.251 ευρώ, ενώ το 2019 ο μέσος μισθός ήταν 1.046 ευρώ. Δηλαδή ετήσιο καθαρό εισόδημα 13.784 το 2023 από 11.516 το 2019, με ετήσια αύξηση 2.268 ευρώ. Από το 2020 έως το 2023 οι ρυθμοί στην Ευρώπη ήταν γρηγορότεροι. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση των 27, σύμφωνα με τη Eurostat, ο μέσος μισθός αυξήθηκε κατά 16,51%, σε 37.863 ευρώ, περί το 9,23% περισσότερο από την Ελλάδα. Στην Ιταλία η αύξηση ήταν 13,65%, στα 32.749 ευρώ, στη Γερμανία κατά 14,92%, στα 50.998 ευρώ και στη Γαλλία 15,93%, στα 42.662 ευρώ. Μετά την Ελλάδα, τη μικρότερη αύξηση από τις χώρες της σύγκρισης είχε η Μεγάλη Βρετανία, με 11,04%, στα 41.676 ευρώ. Ειδικά για τη Μεγάλη Βρετανία, υπάρχει μεγάλη διαφορά, ανάλογα με την περιοχή. Από τα 56.576,8 ευρώ του Λονδίνου έως τα 39.295,6 ευρώ στα βορειοανατολικά.
Ενοίκια: Τα ποσοστά και ο ρεαλισμός
Στο πεδίο των μισθών έχει σημασία ότι η σύγκριση γίνεται στον μέσο μισθό και όχι στον κατώτατο, όπως επίσης ότι ο λόγος είναι για ποσοστά. Δεδομένης της μεγάλης απόκλισης σε απόλυτους αριθμούς, άλλο το 1% στην Ελλάδα και άλλο στη Δανία. Παράδειγμα, μπορεί η Ελλάδα και η Δανία να είχαν παρόμοια ποσοστιαία αύξηση από το 2022 στο 2023 (3,74% για τους Δανούς, 3,69% για την Ελλάδα), όμως στη Δανία έφτασαν στα 67.604 ευρώ, ενώ στην Ελλάδα στα 17.013 ευρώ. Ανάλογες είναι και οι διαφορές στο ύψος των ενοικίων σε απόλυτους αριθμούς. Σύμφωνα με τη Numbeo, η μέση τιμή για ένα μικρό διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας είναι περί τα 583 ευρώ, ενώ για το κέντρο της Κοπεγχάγης περί τα 1.123 ευρώ ή 12.887 δανέζικες κορόνες.
Το 2025 οι μεσίτες αναμένουν περαιτέρω σταθεροποίηση της αγοράς, με άνοδο στο ύψος των μισθωμάτων, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς από ό,τι την τελευταία τριετία. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναμένονται στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, που ως μεγαλύτερα πληθυσμιακά κέντρα έχουν και τη μεγαλύτερη ζήτηση. Το κέντρο της Αθήνας έχει ήδη δει αύξηση 9,5% το 2024 και 8,3% το 2023, ενώ ο Δήμος Θεσσαλονίκης 9,5% πέρσι και 7,3% το 2023. Στις περιοχές μεγάλης ζήτησης και σημαντικών αυξήσεων είναι την τελευταία τριετία ο Πειραιάς που παραμένει πρωταθλητής των αυξήσεων, με 11,1% το 2024 και 10,2% το προηγούμενο έτος. Συνολικά την τελευταία τριετία στο κέντρο του Πειραιά το μέσο ζητούμενο ενοίκιο έχει αυξηθεί κατά περίπου 30,1%.