του Νίκου Φιλιππίδη, δημοσιογράφου
Συχνά πολλοί αναρωτιούνται μα πώς γίνεται με ανάπτυξη μεταξύ 2% και 3% την τελευταία εξαετία και έως 1% τα τελευταία χρόνια των μνημονίων, η ελληνική οικονομία να πετυχαίνει «θηριώδη» (πολλαπλάσια σε ποσοστό επί του ΑΕΠ) πρωτογενή πλεονάσματα κάθε χρόνο, για σχεδόν οκτώ συνεχή χρόνια. Από πού προκύπτει συνεχώς ένα περίσσευμα, ένας δημοσιονομικός χώρος που όχι μόνο γίνεται δαπάνη, αλλά είναι τόσο μεγάλο που το μέρος το οποίο δεν καταναλώνεται υπερκαλύπτει και τους στόχους που τίθενται; Εχουμε βρει κάποιο μυστικό, που όλοι οι άλλοι λαοί αγνοούν, να μη βάζουμε νέους φόρους και οι υφιστάμενοι να «αβγατίζουν» τόσο πολύ;
Τίποτα από όλα αυτά δεν συμβαίνει. Ούτε μυστικά υπάρχουν ούτε θαύματα. Ξεχνάμε ότι στην ελληνική οικονομία το βάρος των φόρων αυξήθηκε σε επίπεδα παγκοσμίου ρεκόρ την προηγούμενη δεκαετία. Επειδή η οικονομία είχε συρρικνωθεί σε επίπεδα επίσης… παγκοσμίου ρεκόρ, οι φόροι προκειμένου να σταθούν οι βασικές λειτουργίες του κράτους όρθιες αυξήθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη.
Εκείνη την περίοδο έπαιρνε το κράτος πολλά από λίγους, γιατί οι πολλοί βρίσκονταν είτε χωρίς δουλειά είτε σε μεγάλες δυσκολίες. Οταν φτάσαμε στην περίοδο της ανάκαμψης, αυξάνονταν αυτοί που πατούσαν στα πόδια τους και έπεφταν στην «παγίδα» των υψηλών φόρων. Αυτό συνέβη σε πολλές κατηγορίες, με κορυφαία αυτή των μισθωτών, μέχρι και σήμερα, με αποτέλεσμα τα έσοδα να αυξάνουν ταυτόχρονα με την πρόοδο της οικονομίας, χωρίς να χρειάζονται νέοι φόροι. Οι παλιοί έκαναν και με το παραπάνω τη δουλειά…Αυτό το βάρος άρχισε να ελαφραίνει σε ένα ποσοστό μετά το 2019, από την τότε νεοεκλεγείσα κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τη θεαματική μείωση του ΕΝΦΙΑ, του φόρου των επιχειρήσεων και των ασφαλιστικών εισφορών.
Μέσα στην πανδημία οι μειώσεις επεκτάθηκαν στους φόρους της κατανάλωσης, όπως αυτούς στην εστίαση και συνολικά στο τουριστικό πακέτο. Ηρθε μετά η ενεργειακή κρίση και η επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρώπη και η προσπάθεια αυτή για διάφορους λόγους σταμάτησε. Η κυβέρνηση «βολεύτηκε» πολιτικά όχι στο να ξεφορτώσει από φόρους την οικονομία, αλλά να παίρνει τα μεγάλα περισσεύματα και να τα κάνει επιδόματα, ενισχύοντας τις δαπάνες του κράτους.
Μια τέτοιου είδους συνταγή άμεσης πολιτικής απόδοσης έθεσε σε εφαρμογή και την Τρίτη του Πάσχα, ανακοινώνοντας επιδοματικές παρεμβάσεις σε κατηγορίες πολιτών (ενοικιαστές, συνταξιούχοι) που πραγματικά πιέζονται, αλλά αποτελούν μια νέα ακόμα δαπάνη του κράτους.
Τα μέτρα ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους, που θα έδιναν άμεσα ανάσα στην οικονομία, μετατέθηκαν ξανά για αργότερα. Θα ανακοινωθούν στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης με στόχο να εφαρμοσθούν από το 2026, με την κυβέρνηση να αφήνει να εννοηθεί ότι θα αφορούν τους «υπερφορολογημένους» με μνημονιακούς συντελεστές πολίτες της μεσαίας τάξης. Ολα αυτά αν δεν κλιμακωθεί η κατάσταση στο διεθνές περιβάλλον και φτάσουν τα «απόνερά» της μέχρι και στα μέρη μας…
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
