Όνειρο απατηλό μοιάζει για τις τράπεζες η επιστροφή των καταθέσεων. Ο στόχος των 7 δισ. ευρώ που είχε τεθεί για φέτος "μηδενίζεται" και όλες οι προσδοκίες εναποτίθενται στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, μετά την οποία οι τράπεζες θα ξεκινήσουν αγώνα για να επανέλθει εντός τραπεζικού συστήματος το χρήμα του "στρώματος".
Το ζητούμενο για την επιστροφή των καταθέσεων που δεν είναι άλλο από την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, έχει "ξεμακρύνει" με την παράταση της αξιολόγησης. Συνδυαστικά δε, με τα capital controls και τις αυξημένες ανάγκες νοικοκυριών και επιχειρήσεων κυρίως λόγω της υπερφορολόγησης, ενισχύει την τάση του "κατ΄ οίκον" αποθησαυρισμού.
Από τον Ιούνιο του 2015, οπότε επιβλήθηκαν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων (29/6), μέχρι τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία για τον Φεβρουάριο (αυτή την εβδομάδα αναμένονται τα στοιχεία για τον μήνα Μάρτιο), οι καταθέσεις έχουν κινηθεί πτωτικά. Στο μεσοδιάστημα, παρατηρήθηκε μία μικρή εκτόνωση των εκροών από τον Σεπτέμβριο έως και τον Νοέμβριο του 2015, τον Δεκέμβριο σημειώθηκαν εισροές περί τα 2,5 δισ. ευρώ (απόρροια αφενός της μεγάλης πτώσης της τιμής του πετρελαίου, η οποία αύξησε τις παραγγελίες και δημιούργησε αυξημένα έσοδα στις εταιρίες πετρελαιοειδών, αφετέρου της αύξησης των καταθέσεων στις θυγατρικές εξωτερικού των τραπεζών, οι οποίες προσμετρώνται στα υπόλοιπα των ομίλων) και έκτοτε η "αποταμίευση" επανήλθε στην κατιούσα.
Περιληπτικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών, από τα 122,230 δισ. ευρώ του Ιουνίου των capital controls, διαμορφώθηκαν στα 121,687 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο 2016. Μεμονωμένα οι καταθέσεις των νοικοκυριών στο διάστημα αυτό, υποχώρησαν από τα 104,162 δισ. ευρώ στα 101,647 δισ. ευρώ (- 2.515 δισ. ευρώ), δίνοντας σαφή την εικόνα της εξάντλησης του εβδομαδιαίου ορίου ανάληψης των capital controls (420 ευρώ).
Προκειμένου να αναστραφεί σταδιακά η εικόνα αυτή, οι τράπεζες προσδοκούν στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η οποία καταρχάς θα "ξεκλειδώσει" από πλευράς ΕΚΤ τις συνθήκες για φθηνότερη χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος.
Μόλις πάρει το "πράσινο φως" από τη διαπραγμάτευση, ο Mario Draghi αναμένεται να επαναφέρει το waiver για τις ελληνικές τράπεζες, δηλαδή την κατ΄ εξαίρεσιν, λόγω χαμηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης, αποδοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων ως ενεχύρων για τη χορήγηση ρευστότητας στις τράπεζες.
Το καθεστώς του waiver ίσχυε μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου 2015, οπότε η ΕΚΤ το κατάργησε ενόψει της εκπνοής του προγράμματος για την Ελλάδα (τέλη Φεβρουαρίου έληγε η δίμηνη παράτασή του), χωρίς να υπάρχει συμφωνία για ένα νέο (το οποίο τελικώς συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών τον Αύγουστο 2015). Στο διάστημα αυτό, και ιδίως μέχρι την επιβολή των capital controls στις 29 Ιουνίου 2015, οι ελληνικές τράπεζες αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε αλματώδη δανεισμό από τον Έκτακτο Μηχανισμό Παροχής Ρευστότητας (ELA), ο οποίος από 9 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2014, έφτασε τα 89 δισ. ευρώ.
Ο δανεισμός μέσω ELA έχει μειωθεί με βάση τα τελευταία στοιχεία (συνεδρίαση ΕΚΤ 21/4 με ισχύ μέχρι τις 4/5) στα 69,4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, πρόκειται για δανεισμό που γίνεται με επιτόκιο 1,55% αντί για 0,05% που κοστίζει ο απευθείας δανεισμός από την ΕΚΤ
Επιπλέον, "βαρίδι" για τις τράπεζες αποτελεί ο δανεισμός τους μέσω των ομολόγων του πυλώνα ΙΙ Αλογοσκούφη. Τα ομόλογα του πυλώνα ΙΙ για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονται σε 27,8 δισ. ευρώ και έχουν επιτόκιο 3,05% και τελικό κόστος 3,30% κατόπιν προμηθειών.
Πρόκειται για κόστος από το οποίο θέλουν να απαλλαγούν άμεσα οι τράπεζες, αλλά που δεν μπορούν να επιτύχουν όσο δεν υπάρχει επιστροφή των καταθέσεων.
Και πάλι ο… κύκλος φτάνει στην αρχή του, δηλαδή στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης που μπορεί να αρχίσει να οικοδομείται με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Σημειώνεται ότι παρεπόμενα της αξιολόγησης και της περαιτέρω εφαρμογής των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων θα είναι η δυνατότητα συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και η προοπτική της άρσης των capital controls που θα μπορέσει να τεθεί ως συζήτηση από τα τέλη του τρέχοντος έτους – αρχές του επόμενου.
Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες ημέρες η ΕΚΤ ανακοίνωσε πως θα προβεί σταδιακά σε αγορές μέχρι του 50% των ομολόγων EFSF που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες. Πρόκειται για δυνατότητα αγορών έως περίπου 18,5 δισ. ευρώ που θα γίνουν μέχρι τον Μάρτιο του 2017 και οι οποίες βάζουν "πλάτη" στις τράπεζες για την επίτευξη κερδών φέτος.
ΠΗΓΗ: capital.gr
