Στη Γενεύη ολοκληρώθηκε μια ακόμη συνάντηση των εμπλεκομένων μερών, με σκοπό την επίλυση του κυπριακού. Όπως ήταν αναμενόμενο, μολονότι για πρώτη φορά κάθισαν στο ίδιο τραπέζι οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, λύση δεν προέκυψε, μιας και η τουρκική πλευρά εμφανίστηκε και πάλι με μαξιμαλιστικές θέσεις που επανέλαβε τόσο στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης, όσο και σε αυτά των εγγυήσεων.
Το ίδιο αφήγημα, που συνοψίζεται στο αίτημα για εκ περιτροπής προεδρία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, διαμοιρασμό τιςεξουσίας κατά 50% σε όλα τα επίπεδα, διατήρηση της Μόρφου στο Τ/Κ συνιστών κρατίδιο, δικαιώματα στον χρήστη των περιουσιών που έχουν σφετερισθεί με την βία, καθώς και διατήρηση των επεμβατικών δικαιωμάτων, μέσω των εγγυήσεων και παραμονή των κατοχικών στρατευμάτων στη Μεγαλόνησο.
Στο εύλογο ερώτημα τι κέρδισε και τι έχασε η Ελληνοκυπριακή πλευρά από αυτό το τετραήμερο των εντατικών διαπραγματεύσεων σε δύο επίπεδα, η απάντηση είναι απλή μια και μπορεί κανείς δει εύκολα τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές πλευρές της.
Στα θετικά μπορεί κανείς να καταγράψει την συνέχιση των συνομιλιών σε επίπεδο τεχνοκρατών, προκειμένου να βρεθεί κοινό έδαφος και να συγκεραστούν οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις της ελληνικής και της τουρκικής πλευράς, στο θέμα των εγγυήσεων και σε αυτό της αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων.
Κι αυτό παρά τις τρικλοποδιές που έβαλαν στην όλη διαδικασία ο Άιντε, συνεπικουρούμενος από τον Τσαβούσογλου και τον Μπόρις Τζόνσον.
Στα αρνητικά θα κατέγραφε κανείς την προσφώνηση του Προέδρου Αναστασιάδη από τον εκπρόσωπο του ΟΗΕ με τον τίτλο Εξοχότατος και όχι Πρόεδρος της αναγνωρισμένης από τα Ηνωμένα Έθνη Κυπριακής Δημοκρατίας που χρησιμοποιήθηκε επίσης και για τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Παρ όλα αυτά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, μολονότι δήλωσε ότι αποτελεί θετική ενέργεια η κατάθεση για πρώτη φορά χάρτη από την πλευρά των Τουρκοκυπρίων, επεσήμανε ότι δεν ικανοποιεί την Ελληνοκυπριακή πλευρά, μια και δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες των εκτοπισμένων.
Η παρουσία του νέου Γενικού Γραμματέα κρίθηκε ικανοποιητική από την Ελληνοκυπριακή πλευρά, που είδε στο πρόσωπό του έναν ευέλικτο πολιτικό, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, που λειτουργούσε κάτω από τον φόβο των Ιουδαίων.
Στο κενό έπεσε επίσης και η προσπάθεια του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ κ. Άιντε να συγκροτήσει ομάδες εργασίας από την επομένη της Διάσκεψης, με σκοπό να ξεκινήσουν την Παρασκευή τις εργασίες τους. Ο ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς αντέτεινε την συνέχιση των συνομιλιών σε πολιτικό επίπεδο και την δεύτερη ημέρα, όπως είχε αρχικά προγραμματισθεί.
Ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας επικαλέστηκε ανειλημμένες υποχρεώσεις, που δεν του επέτρεπαν να παραμείνει για μια ακόμη μέρα στη Γενεύη. Τότε ο Ν. Κοτζιάς πρότεινε να ξεκινήσουν οι επιτροπές λίγες μέρες αργότερα, πράγμα που τελικά έγινε δεκτό, μολονότι ο κατά τα άλλα ουδέτερος παίκτης ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ, σε συνεννόηση προφανώς με Άγγλους και Τούρκους, είχε ήδη ετοιμάσει κείμενο, για την έναρξη των τεχνικών ομάδων την επομένη ημέρα.
Ο Ν. Κοτζιάς σχολιάζοντας την επομένη τις δηλώσεις από τουρκικής πλευράς, ότι οι Έλληνες τορπίλισαν την Διάσκεψη είπε εμείς είμαστε εδώ και τους προτείναμε να μείνουν, αλλά εκείνοι τράπηκαν σε φυγή.
Όμως υπήρξε και στο ελλαδοκυπρικό μέτωπο γκρίνια για τις κινήσεις Κοτζιά στην πολιτική σκακιέρα των διαπραγματεύσεων και συγκεκριμένα από τους Α. Νεοφύτου (ΔΗΣΥ) και Α. Κυπριανού (ΑΚΕΛ). Κατά την εκτίμηση τους μολονότι δεν ήταν παρόντες στην Διάσκεψη της Πέμπτης, ο ΥΠΕΞ της Ελλάδας θα έπρεπε να προχωρήσει επί της ουσίας την συζήτηση και να μην αναλωθεί στα θέματα των τεχνικών ομάδων και στις ημερομηνίες συγκρότησής τους.
Όμως όπως έγινε γνωστό, από όσους συμμετείχαν στην πρωινή Διάσκεψη, οι θέσεις της τουρκικής πλευράς για παραμονή των κατοχικών στρατευμάτων και των εγγυήσεων με την επίκληση των κινδύνων του ISIS, δεν προσέφεραν γόνιμο έδαφος για περαιτέρω συζητήσεις επί της ουσίας.
Με αυτή την έννοια η παραπομπή για επεξεργασία των θέσεων σε ομάδες, ήταν μια κίνηση διατήρησης της Διάσκεψης εν ζωή και παράλληλα δεν άφησαν κανένα περιθώριο να κατηγορηθεί η Ελλάδα για παρακώληση της συνέχειας των συνομιλιών.
Σε αυτή την τακτική συμφώνησε απόλυτα και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που σε συνέντευξή του μετά το τέλος αυτής της φάσης των διαπραγματεύσεων ευχαρίστησε δημοσίως την ελληνική κυβέρνηση καθώς και τους Γιούνκερ, Μοντερίνι από την ΕΕ και Γκουτιέρες από τον ΟΗΕ.
Όμως και από την πλευρά των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου της Κύπρου, που βρέθηκαν στη Γενεύη και είχαν ενημέρωση από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη μετά από κάθε συνάντησή του με τον Μ. Ακιντζί, αλλά και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις, που επικεντρώθηκαν στο θέμα της απουσίας στην ουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας παρά την προσπάθεια Αναστασιάδη να το διασκεδάσει με την επιστολή του προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ και την ομιλία του στην Διάσκεψη που ξεκίνησε με την ιδιότητα του Εκπροσώπου των Ε/Κ και συνεχίστηκε με αυτήν του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Πέρα από το θέμα αυτό οι του ενδιάμεσου χώρου εκφράστηκαν θετικά για τις πρωτοβουλίες του Ν. Κοτζιά, που κράτησε σταθερή την στάση της αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων και της απαλλαγής της Μεγαλονήσου από τις αναχρονιστικές αποικιακού τύπου, όπως δήλωσε, εγγυήσεις.
Από την πλευρά του ο Ν. Αναστασιάδης δήλωσε μετά το κλείσιμο της Διάσκεψης, ότι υπήρξε πρόοδος που όμως δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της Ελληνοκυπριακής πλευράς. Πάντως έγινε γνωστό ότι στις διμερείς, που προηγήθηκαν, ο κ. Αναστασιάδης παρά τις πιέσεις του Μ. Ακιντζί δεν συμφώνησε στην εναλλαγή της Προεδρίας και κυρίως στις προτεινόμενες επιστροφές που προκύπτουν από τον χάρτη Ακιντζί.
Ανοιχτά παραμένουν παράλληλα πολλά θέματα, που συζητήθηκαν στη διάρκεια των διμερών τόσο σε ότι αφορά την διακυβέρνηση όσο και στο περιουσιακό. Για τα θέματα της εσωτερικής πτυχής του κυπριακού οι συνομιλίες σε διμερές επίπεδο θα συνεχιστούν στη Λευκωσία.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επεσήμανε ότι η μόνη συγκροτημένη πρόταση ήταν αυτή που κατέθεσε η Ελληνοκυπριακή πλευρά. Οι Τούρκοι σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στη Γενεύη δεν άνοιξαν τα χαρτιά τους. Γι αυτό και η διαδικασία των τεχνικών ομάδων περιέσωσε την διαπραγμάτευση, που κινδύνευε να καταρρεύσει μια και στην πρωινή συνεδρίαση της Πέμπτης επανέλαβαν τις πάγιες αδιάλλακτες θέσεις τους και ουδέν νεώτερο προσέφεραν στην όλη διαδικασία.
Αντίθετα από την πλευρά του ο Ν. Κοτζιάς, αφού επεσήμανε τις ανησυχίες και των δύο πλευρών στη Μεγαλόνησο, κάτι που δεν έκανε ο Τούρκος ομόλογος του, ζήτησε η ασφάλεια να παρέχεται τόσο από πολιτειακές αστυνομίες, όσο και από μία ομοσπονδιακή και παράλληλα να υπάρξει μια διεθνής αστυνομία προκειμένου να νιώσουν όλες οι πλευρές ασφαλείς.
Ταυτόχρονα πρότεινε με την εμπλοκή ενός διεθνούς οργανισμού, όπως είναι ο ΟΑΣΕ και με την εποπτεία του ΟΗΕ, να καταγραφούν όλες οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις στη Μεγαλόνησο, καθώς και ο οπλισμός τους και συντεταγμένα να αποχωρήσουν σε προσδιορισμένο χρονικό διάστημα, πάντα με την εποπτεία των διεθνών αυτών οργανισμών κατά το πρότυπο της αντίστοιχης αποχώρησης των Σοβιετικών στρατευμάτων από την Α. Γερμανία.
Και πρόσθεσε ότι ένα ισχυρό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα προστεθεί προκειμένου και μέσα από αυτό να κατοχυρωθεί η κυριαρχία της ενωμένης Κύπρου.
Αλλά και ο νέος Γ.Γ. του ΟΗΕ επεσήμανε την ανάγκη να ικανοποιηθούν μέσα από μια συμφωνία, οι ανησυχίες των δύο πλευρών, προκειμένου να υπερψηφιστεί και από τους πολίτες στα δημοψηφίσματα που θα ακολουθήσουν. Προφανώς με πολιτική οξυδέρκεια του ο Αντόνιο Γκουτιέρες θέλει να αποφύγει το φιάσκο των δημοψηφισμάτων του σχεδίου Ανάν, το 2004.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ένα επεισόδιο ανάμεσα στον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλόντ Γιούνκερ και τον Τούρκο ΥΠΕΞ, όταν ο τελευταίος με ανοίκειο τρόπο εμφανίστηκε να δυσφορεί για την παρουσία του Προέδρου της Κομισιόν στη Διάσκεψη της Πέμπτης, για να πάρει πληρωμένη απάντηση ότι την Ε.Ε. που επικεντρώνεται στη φράση οι Τούρκοι θέλουν την Ευρώπη μόνο για τα λεφτά.
Η παρουσία Γιούνκερ, Μονκερίνι στη διάσκεψη υπήρξε ιδιαίτερα χρήσιμη και θα συνεχιστεί σε επίπεδο τεχνικών ομάδων, μια και από πρώτο χέρι μπορούν τώρα να κατανοήσουν οι Ευρωπαίοι την αδιαλλαξία της Άγκυρας διαχρονικά, που εμποδίζει μια λύση του κυπριακού αν όχι δίκαιη, τουλάχιστον βιώσιμη, μια και τα αποτελέσματα της εισβολής και της κατοχής δεν μπορούν να θεραπευθούν οριστικά. Μπορούν τουλάχιστον να διαπιστώσουν ιδίοις όμασι, ποιοι είναι εκείνοι που δεν θέλουν εδώ και 42 χρόνια μια ειρηνική διευθέτηση του κυπριακού…
