Δεινός δεξιοτέχνης της πολίτικης λύρας, συνθέτης και καθηγητής-ερευνητής της παραδοσιακής μουσικής ο Σωκράτης Σινόπουλος αποτελεί εξέχουσα προσωπικότητα της εγχώριας μουσικής, ωστόσο η καλλιτεχνική του δραστηριότητα και αναγνώριση έχει ξεφύγει κατά πολύ από τα εθνικά σύνορα μέσα από σπουδαίους συναυλιακούς χώρους, διεθνείς συνεργασίες με κορυφαίους μουσικούς και τον πρόσφατο δίσκο του στην διάσημη δισκογραφική εταιρεία ECM.
-Της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου-
Γεννημένος το 1974 στην Αθήνα, έχει μια μακρά πορεία στη μουσική, με σπουδές παραδοσιακής και βυζαντινής μουσικής και δημοτικού τραγουδιού. Αν και έχει ασχοληθεί με πολλά όργανα, το ενδιαφέρον του τράβηξε η πολίτικη λύρα, στα 14 του χρόνια. Συνεργάζεται με πολλά σχήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το Υπουργείο Πολιτισμού τον έχει τιμήσει με το Βραβείο Νέων Καλλιτεχνών.
Εκτός από τις μουσικές-ερμηνευτικές ενασχολήσεις, ο Σωκράτης Σινόπουλος έχει συμμετάσχει ως ερευνητής και παραγωγός στις δραστηριότητες του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου, στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Έχει συνεργαστεί με πλήθος καταξιωμένων μoυσικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό όπως τους Charles Lloyd, Ross Daly, Ελένη Καραϊνδρου, Μαρία Φαραντούρη, Δόμνα Σαμίου, Ara Dinkjian, Derya Turkan, Nihavent Saz Semai και πολλούς άλλους.
Mε αφορμή τη συναυλία του κουαρτέτου του την Πέμπτη 8 Ιουνίου στις 9.30μμ στο Αίθριο του Παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου στην Πάτρα, όπου θα ανοίξει το Jazz+Πράξεις 2017, ο Σωκράτης Σινόπουλος μιλά στο tempo24.news για τη μουσική του, για τη σύγκλιση παραδοσιακής μουσικής και τζαζ, για τη μουσική εκπαίδευση, για τον δίσκο του που κυκλοφόρησε στο εξωτερικό, για την εμπειρία της ζωντανής εμφάνισης στο κοινό και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες παραμέτρους που συνδέονται με τη μουσική του.
Έχετε συνεργαστεί με σπουδαίους μουσικούς της ελληνικής μουσικής προερχόμενους από διάφορους στιλιστικούς χώρους (Ross Daly, Δόμνα Σαμίου, Χρόνη Αηδονίδη, Μαρία Φαραντούρη, Ελένη Καραϊνδρου κ.α.). Ποια η εντύπωσή σας και από αυτούς και ποιο το κοινό σημείο αφετηρίας για έναν μουσικό σαν και εσάς που μπορεί να υπαγορεύει τέτοιου είδους ποικίλες συνυπάρξεις;
"Έχω αποκομίσει εξαιρετικές εντυπώσεις από όλους. Το κοινό σημείο αφετηρίας για όλες αυτές τις συνεργασίες, άσχετα από τις στυλιστικές διαφορές είναι σίγουρα το γεγονός ότι όλοι οι μουσικοί που αναφέρατε εκφράζουν ο καθένας με τον τρόπο του αυτό που και εσείς περιγράψατε ως ελληνική μουσική. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι τελικά περισσότερες οι ομοιότητες από τις όποιες στυλιστικές διαφορές. Μου αρέσει πλέον να αναδεικνύω τις ομοιότητες γενικά. Και στη μουσική φυσικά".
Έχετε επίσης συμπράξει με έναν θρύλο της τζαζ, τον Charles Lloyd, που έχει εκφραστεί με εγκωμιαστικά λόγια για την αξία σας. Ποια η αίσθησή σας από αυτή τη συνεργασία και τι είναι αυτό που νομίζετε ότι σας έφερε κοντά;
"Έχω επίσης αποκομίσει τα καλύτερα από την συνεργασία μου με τον Charles Lloyd, έναν εξαιρετικό μουσικό και άνθρωπο. Νομίζω ότι αυτό που μας έφερε κοντά είναι περισσότερο οι κοινές μουσικές μας αναζητήσεις. Θα έλεγα μάλιστα συνεχίζοντας και τα προηγούμενα ότι μας έφερε κοντά η κοινή μας αναζήτηση για την ουσία της μουσικής έκφρασης άσχετα από τις φαινομενικές διαφορές".
Πώς συγκλίνει ο αυτοσχεδιασμός με τις παραδοσιακές φόρμες και άλλα μουσικά είδη στη μουσική σας τόσο στη δισκογραφία όσο και επί σκηνής; Eντοπίζετε κάποια διαφορά στο στούντιο και στις συναυλίες;
"Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο που λειτουργεί ένας μουσικός στο στούντιο και στις συναυλίες. Και την διαφορά την κάνει φυσικά το κοινό και η διάδραση που δημιουργείται στις ζωντανές εμφανίσεις. Όταν μάλιστα μιλάμε για αυτοσχεδιαζόμενες μουσικές, τότε είναι ακόμα πιο έντονη αυτή η διαφορά διότι ο αυτοσχεδιασμός, ως στιγμιαία δημιουργία, επηρεάζεται έντονα από το περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργείται. Προσωπικά, όταν ηχογραφώ στο στούντιο προσπαθώ να λειτουργήσω όσο μπορώ όπως όταν παίζω μπροστά σε κόσμο".
Συχνά η λεγόμενη έθνικ μουσική απέκτησε εμπορικές διαστάσεις και έγινε μόδα διώχνοντας αρκετή από την ουσία της. Ποια θεωρείτε ότι είναι η ασπίδα σε έναν τέτοιο κίνδυνο τόσο για τους μουσικούς όσο και για τους ακροατές;
"Πράγματι, υπάρχει και η εμπορική διάσταση στην μουσική, σε όλα τα στυλ μάλιστα. Αλλά δεν βλέπω κάποιον κίνδυνο σ´ αυτό. Νομίζω υπάρχει χώρος για όλα και είναι θεμιτή αυτή η πολυφωνία στα μουσικά πράγματα. Ο καθένας μετά επιλέγει αυτό που τον εκφράζει καλύτερα".
Ποιά η εμπειρία σας και η εντύπωσή σας από το ακροατήριο στις συναυλίες σας στο εξωτερικό που ακούει έναν Έλληνα καλλιτέχνη; Τι μπορεί να είναι κοινό και τι διαφορετικό σε έναν Ιάπωνα και έναν Άγγλο; Kαι ποιες διαφορές θα εντοπίζατε ανάμεσα στους Έλληνες και ξένους ακροατές-θεατές;
"Γενικά, όπου υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες χώρου και τεχνικής κάλυψης που βοηθούν την μουσική έκφραση και δημιουργικότητα αισθάνομαι ότι δεν υπάρχουν σημανικές διαφορές στον τρόπο πρόσληψης της μουσικής ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας. Και είναι νομίζω ένα στοίχημα αυτό για τον μουσικό. Η αναζήτηση της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ευρύτητας στη μουσική".
Εκτός από μουσικός είστε και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Τι θα λέγατε για την πραγματικότητα στο χώρο της μουσικής εκπαίδευσης και για τους νέους μουσικούς που ασχολούνται με τα παραδοσιακά όργανα; Και κατά πόσο η παλαιά σύνδεση του παραδοσιακού μουσικού με το ρόλο του αυτοδίδακτου ισχύει;
"Υπάρχουν φυσικά ακόμα αυτοδίδακτοι μουσικοί και μεγαλύτεροι και νεότεροι και είναι σπουδαίο ότι η προφορικότητα παραμένει ζωντανή στη χώρα μας. Παράλληλα βέβαια έχουν οργανωθεί και μουσικές σπουδές οι οποίες όμως σέβονται και πολλές φορές καλλιεργούν αυτήν την προφορικότητα ως αναπόσπαστο μέρος μιας ολοκληρωμένης μουσικής παιδείας στις παραδοσιακές μουσικές. Αυτό ακριβώς κάνουμε στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, απ´ όπου έχουν αποφοιτήσει κάποιοι πολύ ταλαντούχοι, δημιουργικοί και καλλιεργημένοι μουσικοί. Είμαι πολύ αισιόδοξος για όλο αυτό".
Ποιά θεωρείτε ότι είναι σήμερα η κατάσταση στην ελληνική δισκογραφία; Και ποια αυτή που αντιμετωπίσατε μέσω της πρόσφατης συνεργασίας σας με τη δισκογραφική εταιρεία ECM που ηχογραφήσατε τον δίσκο σας «Eight Winds»;
"Απ´ ότι αντιλαμβάνομαι και αυτό είναι κάτι με το οποίο συμφωνούν όλοι, η κατάσταση στην ελληνική δισκογραφία δεν είναι καλή. Αντιθέτως, η ECM, λόγω της διεθνούς διανομής που έχει καθώς και των πολύ σημαντικών άλμπουμ που εκδίδει είναι σε θέση να χρηματοδοτεί άρτιες παραγωγές. Από αυτή την άποψη, μας θεωρώ πολύ τυχερούς που ηχογραφήσαμε το πρώτο άλμπουμ του κουαρτέτου σε αυτή την εταιρεία".
Έχετε περιγράψει τα κομμάτια του δίσκου σας ως «ασπρόμαυρα μουσικά σκίτσα τα οποία χρωματίζουμε κάθε φορά με ένα διαφορετικό τρόπο». Θεωρείτε ότι αυτό γίνεται κάθε φορά που ανεβαίνετε στη σκηνή; Θεωρείτε κάθε κομμάτι διαφορετικό από το επόμενο, τον πέμπτο άνεμο για παράδειγμα εντελώς διαφορετικό από τον έκτο;
"Τα κομμάτια δεν είναι και τόσο διαφορετικά μεταξύ τους. Εννοώ ότι έχουν ομοιογένεια τέτοια ώστε να λειτουργούν ως συστατικά ενός ενιαίου μουσικού έργου. Τα αυτοσχεδιαστικά κυρίως μέρη είναι αυτά που κάθε φορά διαμορφώνονται με μη προβλέψιμο τρόπο και αυτό είναι που κάνει την κάθε συναυλία μοναδική".
Αν περιγράφατε με μια λέξη την παράδοση και με μια λέξη την τζαζ, θα μπορούσατε να βρείτε συνώνυμα;
"Μουσική". Για να μην ξεχνάμε και τις ομοιότητες πάλι! "Αυτοσχεδιασμός"
Ακόμα και η λέξη "παράδοση" περιγράφει και την τζαζ. Και η τζαζ είναι μια μουσική παράδοση. Εντάξει δεν θα παίξω άλλο με τις λέξεις. Αυτό που είναι το πιο σημαντικό για εμένα είναι ότι κρατάω από την παράδοση και από την τζαζ όπως και από άλλα στυλ όπως η κλασική μουσική για παράδειγμα, τα στοιχεία εκείνα που με βοηθούν να συνθέσω αβίαστα την μουσική μου προσωπικότητα".
