Φανταστείτε αυτό το σενάριο: Το παιδί σας παίρνει μια απόφαση με την οποία δεν συμφωνείτε απόλυτα – ίσως μείνει ξύπνιο πολύ αργά μια καθημερινή ή επιλέξει να δει τηλεόραση αντί να διαβάσει τα μαθήματά του.
Ποια είναι η πρώτη αντίδρασή σας; Να διορθώσετε τη συμπεριφορά του ή να του προτείνετε τι θα κάνατε εσείς στη θέση του. Είναι δύσκολο για εμάς τους γονείς να αποδεχτούμε την απώλεια ελέγχου, ειδικά όταν το παιδί μας έκανε την «λάθος» επιλογή. Ωστόσο, αν δεν παρέμβουμε, αυτές οι στιγμές ίσως διδάξουν στα παιδιά τις φυσικές συνέπειες (natural consequences) των επιλογών τους.
Σκοπός είναι να εξηγήσουμε στο παιδί το τελικό αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του και να το αφήσουμε να το βιώσει μόνο του, για να μάθει να κάνει καλύτερες επιλογές στο μέλλον. Ένα παιδί μαθαίνει περισσότερο από την εμπειρία του στον πραγματικό κόσμο, παρά από ένα αυστηρό σύνολο κανόνων.
Μαθήματα που μπορεί να πάρει το παιδί από τις συνέπειες των πράξεών του:
Το παιδί σας αποφασίζει να μείνει ξύπνιο αργά και να μην πάει για ύπνο όταν του το λέτε, οπότε είναι κουρασμένο την επόμενη μέρα.
Αν το παιδί σας ξεχάσει να βάλει την αγαπημένη του μπλούζα στο καλάθι με τα άπλυτα, δεν θα μπορεί να τη φορέσει την άλλη μέρα στο πάρτι.
Αν το παιδί σας κλέψει ενώ παίζει ένα παιχνίδι με ένα αδελφό ή αδελφή, το αδελφάκι μπορεί να μην θέλει να παίξει ξανά μαζί του.
Το παιδί σας δεν κάνει μια εργασία στο σχολείο. Στη συνέχεια, παίρνει ανεπιτυχές ή αποτυχημένο βαθμό στην εργασία αυτή. Αυτό μπορεί να το βοηθήσει να εκτιμήσει τη σημασία του να ολοκληρώνει τα μαθήματά του εγκαίρως.
Το παιδί σας δεν βάζει τα παιχνίδια του στη θέση τους αφού τελειώσει το παιχνίδι. Το παιχνίδι μπορεί να χαθεί ή να σπάσει, αλλά το παιδί σας ίσως μάθει να προσέχει τα παιχνίδια του και να τα βάζει στη θέση τους μετά το παιχνίδι.
Πριν ξεκινήσετε, πάντα βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι ασφαλές. Η διδασκαλία φυσικών συνεπειών δεν θα πρέπει να θέτει το παιδί σας σε κίνδυνο.
Η αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού είναι επίσης σημαντικό να ληφθεί υπόψη–όπως πάντα, βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε πειθαρχία που είναι κατάλληλη για την ηλικία του. Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, ωριμάζουν και οι γνωστικές τους ικανότητες. Στην εφηβεία, είναι πιο ικανά να συνδέσουν αιτίες και αποτελέσματα, να ασχοληθούν με τη σκέψη των συνεπειών και να κατανοήσουν αφηρημένες έννοιες—ένα σενάριο τύπου «τι θα μπορούσε να συμβεί αν…». Με άλλα λόγια, ένα παιδί δημοτικού ίσως κατανοεί καλύτερα τις φυσικές συνέπειες. Σε κάθε περίπτωση, η στάση σας πρέπει να είναι ήρεμη και υποστηρικτική, όχι επικριτική.