«Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι»

του Μιχάλη Ψύλου, δημοσιογράφου

Την παραίτησή τους από το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) ανακοίνωσαν ο πρόεδρος, Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, και το μέλος, Αγγελος Χανιώτης, καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών του Πανεπιστημίου Πρίνστον.

Πρόκειται για δύο Ελληνες επιστήμονες με λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό, οι οποίοι  θέλησαν να βοηθήσουν την πολιτεία στη χάραξη εθνικής στρατηγικής για την έρευνα, την τεχνολογία και την ανάπτυξη της καινοτομίας.

Ο λόγος των παραιτήσεων; Η απουσία στρατηγικής στον κρίσιμο τομέα της Ερευνας και Ανάπτυξης ( Ε&Α): Προτεραιότητες δεν υπάρχουν, τα όποια ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούνται χωρίς σοβαρή αξιολόγηση και συχνά, χωρίς έλεγχο για τα αποτελέσματά τους.

Η χώρα μας δαπανά άλλωστε για Ερευνα και Ανάπτυξη λιγότερο από 1,5% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η θέση μεταξύ των 27 ως προς τον δείκτη “Έντασης Ε&Α” και στη 12η  στις θέσεις πλήρους απασχόλησης του συνολικού προσωπικού σε Ε&Α.

To “ευρωπαϊκό κεφάλι”

Το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι» όμως-το ευρωπαϊκό κεφάλι.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε ένα σχέδιο για να γίνει η ΕΕ, περισσότερο ανταγωνιστική: Την «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας».

Η «χελώνα» αποφάσισε επιτέλους, να κινηθεί, την ώρα που όλοι γύρω μας τρέχουν με ταχύτητα φωτός.

Με τον Ντόναλντ Τραμπ- μάς αρέσει, δεν μάς αρέσει- να είναι δυο εβδομάδες στον Λευκό Οίκο και να έχει ήδη κάνει, επανάσταση. Αποφασίζει, αντιδρά, αλλάζει κατεύθυνση, προσαρμόζεται.

Και την Κίνα να έχει αποδείξει εν ριπή οφθαλμού ότι μπορεί να δυσκολέψει τη Δύση ακόμη και στην τεχνητή νοημοσύνη-σαν να μην έφταναν τα υπόλοιπα.

Η φον ντερ Λάιεν αποφάσισε, λέει, να τα βάλει με την  γραφειοκρατία στην Ευρώπη για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα. Η ίδια φον ντερ Λάιεν που στην πρώτη της προεδρική θητεία δημιούργησε μια ήπειρο «κανονισμών και ρυθμίσεων». Η πρώτη Επιτροπή της φον ντερ Λάιεν έχει εκδώσει περίπου 6.300 νομικές πράξεις τα τελευταία πέντε χρόνια. Στατιστικά μιλώντας, πρόκειται για περισσότερους από τρεις κανονισμούς την ημέρα!

Η φον ντερ Λάιεν μιλάει για «ρεαλισμό» με την πράσινη συμφωνία, τεχνολογική καινοτομία και απλουστεύσεις τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Αλλά, οι υποσχέσεις της «Πυξίδας» είναι ασαφείς και γενικόλογες.

Η ψευδαίσθηση ότι με τη δημιουργία ενός πλαισίου κανόνων, η πραγματικότητα θ` αλλάξει.

Διαδικαστική ιδέα για τον κόσμο

Αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ΕΕ: η πεποίθηση πώς αν κάτι δεν υπάρχει, αρκεί να ρυθμιστούν οι συνθήκες ,για να δημιουργηθεί. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ΕΕ είναι μια γραφειοκρατία, η οποία από μόνη της δεν έχει τίποτα περισσότερο από μια διαδικαστική ιδέα για τον κόσμο.

Η ΕΕ, παγιδευμένη ανάμεσα στους φόβους για τους δασμούς του Τραμπ, που έρχονται  και την εξάρτησή της  από τρίτες χώρες στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες, αγκομαχά να καλύψει το χαμένο έδαφος. Ιδίως στους πιο προηγμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης.

Η ΕΕ όμως, όχι μόνο δεν αναπτύσσει την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια στη ρύθμιση της, μέσα από βουνά γραφειοκρατίας. Και την ίδια ώρα αναρωτιόμαστε γιατί τα μεγάλα διεθνή funds που επενδύουν παντού, δεν το κάνουν στις καινοτόμες νεοφυείς Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Αλλά η «Πυξίδα» αγνοεί την έκκληση του εμπνευστή της-του Μάριο Ντράγκι για την έκδοση κοινού χρέους, ευρωομολόγων, για τη χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων.

Πιστεύει κανείς πραγματικά ότι μπορούμε να νικήσουμε τον αμερικανικό και κινεζικό ανταγωνισμό με τέτοια ηγεσία;

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ