Τόσο καιρό πιστεύαμε ότι η ευτυχία, ακολουθεί μια καμπύλη: Είναι υψηλή όταν κάποιος είναι νέος, πέφτει στα μέσα της ζωής του και στη συνέχεια αυξάνεται ξανά καθώς μεγαλώνει.
Ωστόσο αυτό – μπορεί να μην ισχύει πλέον.
Μια νέα ερευνητική μελέτη που βασίζεται σε ευρήματα από έξι αγγλόφωνες χώρες δείχνει ότι οι νέοι ενήλικες είναι πολύ λιγότερο ευτυχισμένοι από τις προηγούμενες γενιές.
Η μελέτη που εκπονήθηκε υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και δημοσιεύθηκε από το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών (NBER) με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκαλύπτει μια σταθερή πτώση της ικανοποίησης από τη ζωή και της ευτυχίας των νέων ενηλίκων την τελευταία δεκαετία. Με συγγραφείς την ψυχολόγο Jean Twenge του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο και τον οικονομολόγο David G Blanchflower του Πανεπιστημίου Dartmouth, η έρευνα εξέτασε στοιχεία που συλλέχθηκαν από 11 έρευνες στην Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιρλανδία, τη Νέα Ζηλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.
Αλλά μελέτες από άλλα μέρη του κόσμου φαίνεται να δείχνουν ότι τα αποτελέσματα αυτά ισχύουν σε γενικές γραμμές και εκεί.
Τα συμπεράσματα της μελέτης των Blanchflower και Twenge ανατρέπουν τη μακροχρόνια πεποίθηση ότι η ευτυχία ακολουθεί καμπύλη σχήματος U. Πόσο σημαντική είναι αυτή η αλλαγή – και τι οδηγεί στην αυξανόμενη δυστυχία μεταξύ των νέων;
Τι έχει διαπιστώσει η μελέτη;
Οι ερευνητές λένε ότι η μείωση της δυστυχίας είναι ιδιαίτερα εμφανής στους νεότερους ενήλικες και στους εφήβους ηλικίας 12 έως 25 ετών, πολλοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν κατάθλιψη και ψυχολογική δυστυχία σε ποσοστά πολύ υψηλότερα από εκείνα που είναι μόλις μερικά χρόνια μεγαλύτεροι.
Εν τω μεταξύ, οι μεγαλύτεροι ενήλικες εξακολουθούν να βιώνουν αυξανόμενη ικανοποίηση από τη ζωή τους με την ηλικία.
Διαδίκτυο, οικονομικά προβλήματα και μοναξιά, οι αιτίες που οι νέοι δεν είναι ευτυχισμένοι
Η σοκαριστική αυτή μετατόπιση έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι οι νεότερες γενιές αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς προκλήσεις σε έναν κόσμο μετά την πανδημία του Covid, ιδίως με την άνοδο της ψηφιακής τεχνολογίας και την οικονομική αβεβαιότητα.
Το διαδίκτυο
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ της μείωσης της ευτυχίας και της αυξημένης χρήσης του διαδικτύου, στην εποχή των smartphones και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό, λένε οι ερευνητές, είναι το κύριο σημείο διαφοράς μεταξύ των σημερινών νεότερων γενεών και των προηγούμενων.
Το διαδίκτυο είναι ο «κύριος διεκδικητής» της ευθύνης, δήλωσε ο Blanchflower στο Al Jazeera. «Τίποτα άλλο δεν ταιριάζει με τα γεγονότα».
Το 2024, μια έρευνα της Pew Research διαπίστωσε ότι τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς εφήβους ένιωθαν ευτυχισμένοι ή γαλήνιοι όταν ήταν χωρίς τα smartphones τους. Οι ερευνητές πίσω από μια μελέτη του 2024 που έδειχνε ότι οι Βρετανοί έφηβοι και οι έφηβοι προσχολικής ηλικίας ήταν οι λιγότερο ευτυχισμένοι στην Ευρώπη κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν ένας βασικός λόγος.
Ο ισχυρισμός του Blanchflower φαίνεται να επιβεβαιώνεται από έρευνες σε άλλα έθνη παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, όπου όλο και περισσότεροι νέοι αποκτούν πρόσβαση σε smartphones.
Ο Blanchflower, ο οποίος εργάστηκε σε παρόμοια μελέτη που εξέτασε αφρικανικές χώρες, με τίτλο The Mental Health of the Young in Africa, που δημοσιεύθηκε από το NBER τον Δεκέμβριο του 2024, δήλωσε ότι ενώ περίπου ο μισός πληθυσμός της τεράστιας ηπείρου δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο, όσοι το έχουν κάνει είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν «προβλήματα ψυχικής υγείας».
«Κίνδυνοι στον ορίζοντα…»
«Η απουσία του διαδικτύου μπορεί να συμβάλει στην εξήγηση του γιατί η ψυχική υγεία των νέων Αφρικανών μειώνεται λιγότερο από ό,τι αλλού», αναφέρει η μελέτη. «Ωστόσο, υπάρχουν κίνδυνοι στον ορίζοντα, καθώς οι πωλήσεις των smartphones εκτοξεύονται».
Η ερευνητική εργασία αξιολόγησε μελέτες σε δεκάδες αφρικανικές χώρες, οι οποίες όλες έδειξαν μια καμπύλη ευτυχίας σε σχήμα U, υποδηλώνοντας μια συσχέτιση μεταξύ της χαμηλής πρόσβασης στο διαδίκτυο και των υψηλότερων επιπέδων ευτυχίας μεταξύ των νέων.
«Πρόκειται σαφώς για μια παγκόσμια τάση, κυρίως για όσους έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο», δήλωσε ο Blanchflower.
Σύμφωνα με τον Blanchflower, υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι τα επίπεδα ευτυχίας των μεσήλικων που χρησιμοποιούν smartphones είναι χαμηλότερα σε σύγκριση με τους προκατόχους τους σε προηγούμενες γενιές της ίδιας ηλικίας που δεν χρησιμοποιούσαν smartphones ή το διαδίκτυο.
Οικονομικές δυσκολίες και μοναξιά
Ωστόσο, το διαδίκτυο και τα smartphones μπορεί να μην είναι οι μόνοι παράγοντες που ευθύνονται για τη μείωση της ευτυχίας των νέων.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι οι οικονομικές δυσκολίες και η μοναξιά μπορεί επίσης να συμβάλλουν.
«Μια σειρά από πολιτισμικές δυνάμεις μπορεί να είναι σε δράση που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ικανοποίηση από τη ζωή και τις απόψεις για την κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της προσωπικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της αυξημένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της αυξανόμενης εισοδηματικής ανισότητας», αναφέρει η μελέτη.
Η αλληλεπίδραση ίσως να αποτελεί τη λύση στο πρόβλημα
Η Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία το 2024 έδειξε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, οι νέοι κάτω των 30 ετών έχουν δει μια δραματική μείωση της ευτυχίας μετά την πανδημία COVID-19. Η πτώση της ευτυχίας είναι ιδιαίτερα έντονη στις ΗΠΑ, οι οποίες έπεσαν από τις 20 πιο ευτυχισμένες χώρες του δείκτη για πρώτη φορά από τότε που δημοσιεύθηκε η έκθεση το 2012.
Στην αλληλεπίδραση το κλειδί
Οι συντάκτες της μελέτης αναφέρουν ότι θα χρειαστούν περισσότερες έρευνες για να κατανοήσουν γιατί οι νέοι φαίνεται να είναι όλο και πιο δυστυχισμένοι, προκειμένου να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να σχεδιάσουν συγκεκριμένα μέτρα για την αναστροφή αυτής της αλλαγής.
Ωστόσο, η Blanchflower είναι αμφίβολη για τις προοπτικές αντιστροφής αυτής της τάσης.
«Η ανησυχία είναι ότι η μείωση της ευημερίας των νέων συνεχίζεται», δήλωσε ο Blanchflower. «Εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο».
Προέτρεψε τους ανθρώπους να «απομακρυνθούν από τα τηλέφωνά τους» και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους.