Η νεότητα συνδυάζεται συχνά με επιπόλαιες συμπεριφορές: Καταχρήσεις, ασταθή ύπνο, ανθυγιεινό φαγητό, μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Ως νέοι, οι περισσότεροι νιώθουν «άτρωτοι», διέπονται από την αίσθηση ότι, όπως κι αν φερθούν στο σώμα τους, τίποτα δε μπορεί να τους συμβεί. Κι όμως, η υγεία είναι θέμα επένδυσης, επισημαίνουν οι ειδικοί και τονίζουν ότι είναι αναγκαία η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών από νωρίς, ώστε να τεθούν τα θεμέλια μιας υγιούς γήρανσης.
Τι μπορεί να μας γεράσει πριν την ώρα μας;
Ανθυγιεινές συνήθειες όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα επιβαρύνουν την υγεία πολύ νωρίτερα απ’ ότι πιστεύουν οι περισσότεροι: Οι συνέπειες ξεκινούν να εμφανίζονται ήδη από τα μέσα της δεκαετίας των 30, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Annals of Medicine.
Η έρευνα, με επικεφαλής την επιστήμονα υγείας Tiia Kekäläinen από το Πανεπιστήμιο Jyväskylä της Φινλανδίας, αποκαλύπτει ότι τα άτομα που επιδίδονται τακτικά και στις τρεις αυτές επικίνδυνες συμπεριφορές μπορεί να εμφανίσουν σημαντικά χειρότερη σωματική και ψυχική υγεία έως την ηλικία των 36 ετών.
Η μελέτη παρακολούθησε περισσότερα από 300 άτομα που γεννήθηκαν στο Jyväskylä το 1959, παρατηρώντας την ψυχική και σωματική τους υγεία από την παιδική ηλικία έως τις αρχές της δεκαετίας των 60. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, οι συμμετέχοντες αξιολογούνταν για τις συνήθειες καπνίσματος, την κατανάλωση αλκοόλ και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας (αν ασκούνταν λιγότερο ή περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα).
Τα ευρήματα έδειξαν μια σαφή τάση: Τα άτομα που κάπνιζαν, έπιναν πολύ και απέφευγαν την άσκηση είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τόσο σωματικές παθήσεις, όσο και συμπτώματα κατάθλιψης μέχρι τα μέσα της δεκαετίας των 30.
Κάθε συνήθεια είχε τις δικές της ξεχωριστές συνέπειες:
η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας συνδεόταν στενά με χειρότερη σωματική υγεία,
το κάπνισμα συσχετιζόταν με προκλήσεις στην ψυχική υγεία, ενώ
η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ σχετιζόταν με επιπτώσεις και στους δύο τομείς.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία της αποφυγής ανθυγιεινών συνηθειών όπως το κάπνισμα, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ και η σωματική αδράνεια όσο το δυνατόν νωρίτερα», δηλώνει η δρ. Kekäläinen. «Αυτές οι συμπεριφορές συσσωρεύουν βλάβες με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα φτωχότερη συνολική ευημερία αργότερα στη ζωή», προσθέτει.
Η ίδια τονίζει, επιπλέον, τις ευρύτερες επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων. «Ασθένειες όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος ευθύνονται για σχεδόν τα ¾ των θανάτων παγκοσμίως. Τα καλά νέα είναι ότι η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των παθήσεων και, ενδεχομένως, να αποτρέψει τον πρόωρο θάνατο».
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η σχέση μεταξύ του τρόπου ζωής και της υγείας είναι πιθανότατα αμφίδρομη. Για παράδειγμα, τα άτομα που βιώνουν υψηλό στρες μπορεί να στρέφονται στο αλκοόλ ως μηχανισμό αντιμετώπισης, το οποίο με τη σειρά του συμβάλει στην επιδείνωση της υγείας.
«Ποτέ δεν είναι αργά για να υιοθετήσετε πιο υγιεινές συνήθειες. Ακόμη και οι αλλαγές που γίνονται στη μέση ηλικία μπορούν να οδηγήσουν σε ουσιαστικές βελτιώσεις στην υγεία καθώς μεγαλώνουμε», καταλήγει η δρ. Kekäläinen.
ygeiamou