Ομόφωνα θετική γνωμοδότηση στο αίτημα της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. που αφορά στην κατεδάφιση κτισμάτων, εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά, απέστειλε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, μετά την τηλεδιάσκεψή του χθες το απόγευμα, στην υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη.
Η περιοχή του Μητροπολιτικού Πόλου χωροθετείται ανάμεσα στον Υμηττό και στον Σαρωνικό κόλπο και στην έκταση αυτή έχουν καταγραφεί 958 κτιριακοί όγκοι, που συγκροτούν 450 κτήρια, εγκαταστάσεις, συνοδές υποστηρικτικές υποδομές, καθώς και κατασκευές στον περιβάλλοντα χώρο τους.
Στη συγκεκριμένη έκταση περιλαμβάνεται, στα ΒΑ ένα τμήμα του κηρυγμένου και οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της περιοχής Αλίμου και Ελληνικού-Αργυρούπολης, όπως και ο κηρυγμένος και οριοθετημένος αρχαιολογικός χώρος Αγίου Κοσμά, στο ΒΔ τμήμα. Στο ακρωτήρι του Αγίου Κοσμά έχει ανασκαφεί προϊστορικός οικισμός και νεκροταφεία. Επίσης βρίσκεται ο μεταβυζαντινός Ι.Ν. των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού ενώ σε απόσταση 500 μ., στο Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας, ΒΑ της χερσονήσου του Αγίου Κοσμά, βρίσκεται αρχαίο οικοδόμημα και τμήμα αρχαίου δρόμου.
Με το άρθρο 67 του ν. 4663/2020 “Ρυθμίσεις για τα Υφιστάμενα Κτίσματα και τις Εγκαταστάσεις εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά”, ορίστηκαν ως νομίμως υφιστάμενες όλες οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις (κτήρια, κατασκευές). Οι διαπιστωτικές πράξεις επέχουν θέση άδειας κατεδάφισης για όλα τα κτήρια, με εξαίρεση τα διατηρητέα ή τα διατηρούμενα.
Τα διατηρητέα ή διατηρούμενα (σύμφωνα με προβλεπόμενα στον χάρτη που δημοσιεύτηκε με το ΠΔ/1.3.2018) είναι τα ακόλουθα:
1. Τα διατηρητέα Υπόστεγα Πολεμικής Αεροπορίας Α, Β, Γ (ΦΕΚ ΑΑΠ 400/2009)
2. Το διατηρητέο Κτίριο του Πρώην Ανατολικού Αεροδρομίου Αθηνών (ΦΕΚ Β 351/2006)
3. Το διατηρητέο Αγγλικό Υπόστεγο (Παγόδα) (ΦΕΚ ΑΑΠ 307/2016)
4. Οι εγκαταστάσεις ΕΥΔΑΠ
5. Οι Ιεροί Ναοί Αγίου Κοσμά και Δαμιανού, Αγίας Παρασκευής και Αγίας Τριάδας
6. Οι εγκαταστάσεις του Σταθμού Μετρό Αργυρούπολης
7. Το Κέντρο Διανομής Ελληνικού (ΔΕΗ)
8. Τα κτήρια των αθλητικών εγκαταστάσεων (τμήμα, Baseball I, Κανόε Καγιάκ)
9. Τα κτήρια της ΥΠΑ – Υπηρεσίες Εναέριας Κυκλοφορίας Αθηνών
10.Οι εγκαταστάσεις του ΤΡΑΜ
11. Τα κτήρια της ΕΜΥ
12. Τα τρία διατηρητέα κτήρια επί της οδού 3ης στο κάτω Ελληνικό
13. Το κτήριο επί της συμβολής των οδών Ελ. Βενιζέλου και 27ης (πρώην ΛΕΚ)
Τα υπόλοιπα (περί τους 900 κτιριακούς όγκους) θα αποξηλωθούν και θα κατεδαφιστούν. Σημειώνεται ότι 149 κτιριακοί όγκοι και κατασκευές διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου βρίσκονται εντός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων ή εντός των ζωνών/ακτίνας προστασίας υφιστάμενων μνημείων.
Με αυτά τα δεδομένα το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα θετικά υπέρ του υποβληθέντος σχεδίου της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε., συμπεριλαμβάνοντας στην γνωμοδότηση του και τους ακόλουθους όρους:
1) Το σύνολο των εργασιών κατεδάφισης και αποξήλωσης κτισμάτων, εγκαταστάσεων, συνοδών υποστηρικτικών δομών και κατασκευών διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, εντός των ορίων του αρχαιολογικού χώρου περιοχής των Δήμων Αλίμου και Ελληνικού – Αργυρούπολης και του αρχαιολογικού χώρου Αγίου Κοσμά, καθώς και πέριξ μνημείων (αρχαίο λατομείο, Ταφικός Περίβολος Ελληνικού) να γίνουν υπό την άμεση και συνεχή επίβλεψη εκπροσώπου της αρμόδιας ΕΦΑ Πειραιώς και Νήσων και σύμφωνα με τους όρους σύναψης του Μνημονίου Συναντίληψης και Συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και του κυρίου του Έργου.
2) Ο ανωτέρω όρος ισχύει για τις αντίστοιχες εργασίες κατεδάφισης και αποξήλωσης του συνόλου της χερσαίας έκτασης του Μητροπολιτικού Πόλου, εφόσον απαιτούνται εκσκαφικές εργασίες.
3) Για την έναρξη των εργασιών κατεδάφισης στην περιοχή Γ (Ζώνη Ανάπτυξης Α-Α1), να προηγηθεί η λήψη μέτρων ασφάλειας και προστασίας του εκ μεταφοράς πιόσχημου ταφικού περιβόλου, τα οποία θα περιλαμβάνουν την κατασκευή εργοταξιακής περίφραξης του μνημείου, σε ικανή απόσταση, και με κατάλληλη σήμανση, καθώς και την κάλυψή του, με κατάλληλο υλικό, για λόγους προστασίας από τα αιωρούμενα προϊόντα των τεχνικών εργασιών.
Τα ως άνω μέτρα θα εφαρμοστούν με τις κατευθύνσεις της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, αφού προηγηθεί συνεννόηση με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟΑ, και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον όρο 14β της Υ.Α. έγκρισης του ΣΟΑ και της ΣΜΠΕ και στον όρο 9 της Υ.Α. έγκρισης της ΜΠΕ του έργου.
4) Σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων, κατά τη διάρκεια των τεχνικών εργασιών, θα διακοπούν αμέσως οι εργασίες και θα ακολουθήσει σωστική ανασκαφική έρευνα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3028/2002. Από τα αποτελέσματα της έρευνας θα εξαρτηθεί η περαιτέρω πορεία του έργου, μετά από γνωμοδότηση του αρμόδιου Συμβουλίου του ΥΠΠΟΑ.
5) Πριν από την έναρξη οποιασδήποτε εργασίας κατεδάφισης των κτηρίων 569, 568 και 570, στην περιοχή πολεοδόμησης Α-Π4, όπου στεγάζονται προσωρινά αρχαιολογικές αποθήκες και εργαστήριο συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, πρέπει να εξασφαλιστεί και να έχει ολοκληρωθεί η μετεγκατάσταση των παραπάνω σε χώρο/κτήριο αντίστοιχης επιφάνειας (τ.μ.).
6) Το σύνολο των προϊόντων των εργασιών κατεδαφίσεων και αποξηλώσεων θα μεταφερθεί σε χώρο εκτός των ορίων των αρχαιολογικών χώρων και σε ικανή απόσταση από τα υφιστάμενα μνημεία της περιοχής. Ο χώρος θα επιλεγεί σε συνεννόηση με την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, ενώ σε περίπτωση που απαιτηθούν εκσκαφές για τη διαμόρφωση του, να προηγηθεί η κατά νόμο έγκριση από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων.
7) Σε περίπτωση που, κατά τη διάρκεια των τεχνικών εργασιών κατεδαφίσεων και αποξηλώσεων, παραστεί ανάγκη λήψης επιπλέον μέτρων προστασίας που να αφορούν στην ασφάλεια παρακείμενων μνημείων και αρχαιοτήτων, θα λαμβάνονται άμεσα, σύμφωνα με τις υποδείξεις της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
8) Για την προστασία των μεταβυζαντινών ναών των Αγίου Κοσμά & Δαμιανού και της Αγίας Παρασκευής, κατά τις εργασίες κατεδάφισης των κτηριακών όγκων που γειτνιάζουν με αυτούς (κτήρια αρ. 3, 801, 949, 567), καθώς και των κατασκευών διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου τους, να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας τους (από δονήσεις, αιωρούμενα υλικά προϊόντα των εργασιών κλπ.) σύμφωνα με τις υποδείξεις της ΕΦΑ Πειραιώς και Νήσων, και εφόσον απαιτηθεί μετά από συνεννόησή της με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟΑ.
9) Το σύνολο των δαπανών που θα προκύψουν για τις ως άνω αρχαιολογικές εργασίες θα καλυφθούν από τον κύριο του έργου.
Το ίδιο θέμα θα εισαχθεί προς συζήτηση και στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων την Πέμπτη 2 Απριλίου 2020.
