του Μιχάλη Ψύλου, δημοσιογράφου
Οι Βρυξέλλες σταματούν να μιλούν για ευρωπαϊκό «επανεξοπλισμό». Το σύνθημα «Rearm Europe” …διαγράφεται.
Οχι δεν πρόκειται για αστείο!
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι θα εγκαταλείψει τον όρο «Rearm Europe» για να περιγράψει το σχέδιο των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας μάλιστα στους δημοσιογράφους μετά την τελευταία σύνοδο κορυφής που επικεντρώθηκε στην Ουκρανία και τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη δεν πρόφερε ούτε μια φορά τη λέξη «επανεξοπλισμός», την οποία χρησιμοποιούσε ως …«καραμέλα» μέχρι τώρα.
Δεν ήταν τυχαίο. Η επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ είχε περάσει ένα μεγάλο μέρος της συνόδου κορυφής ακούγοντας πολλούς εκ των 27 ηγετών να λένε πόσο αντιπαθούσαν αυτόν τον όρο.
Ειδικά οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας και της Ιταλίας Πέδρο Σάντσεθ και Τζόρτζια Μελόνι υποστήριξαν ότι η λέξη «επανεξοπλισμός» ήταν υπερβολικά φορτισμένη και μπορούσε να αποξενώσει τους πολίτες.
Από εδώ και στο εξής, το σχέδιο για την αύξηση των αμυντικών δυνατοτήτων και της παραγωγής σε ολόκληρη την Ένωση θα ονομάζεται «Προετοιμασία 2030»-μια αναφορά στην ημερομηνία κατά την οποία η Ρωσία θα μπορούσε να έχει τις απαραίτητες δυνατότητες για να εξαπολύσει επίθεση σε κράτη μέλη της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
Δεν αλλάζει κάτι
Όχι ότι αλλάζει κάτι επί της ουσίας, δηλαδή…Δεν αλλάζει το πρόγραμμα για την προμήθεια και διανομή από την Κομισιόν 150 δισ. ευρώ σε χαμηλότοκα δάνεια για τη διευκόλυνση της αγοράς σύγχρονων όπλων και πυρομαχικών, που ονομάζεται «SAFE». Ούτε η στοχευμένη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για την κινητοποίηση έως και 650 δισ. ευρώ από τους εθνικούς προϋπολογισμούς, που θα οδηγήσει το δημόσιο χρέος σε δυσθεώρητα ύψη. Όσο και αν δεν θα υπολογίζεται, λογιστικά!
«Γνωρίζουμε ότι το όνομα “Rearm Europe” θα μπορούσε να προκαλέσει κάποια ευαισθησία σε ορισμένα κράτη μέλη, επομένως το αλλάζουμε», δήλωσε χθες το απόγευμα η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μεγάλη κοροϊδία! Αλλάζοντας όνομα, το προϊόν δεν αλλάζει.
Η Ευρώπη, αντί να προσπαθήσει να εξασφαλίσει μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας για τη Γηραιά ήπειρο,ετοιμάζεται να επανεξοπλιστεί.
Ωστόσο, πρέπει να αναρωτηθεί κανείς εάν-για παράδειγμα-η δημιουργία ενός στρατού της ΕΕ είναι εφικτή βραχυπρόθεσμα. Ακόμη και αν κάποιος κοιτάξει πέρα από τις διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι «όχι». Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα εκτοξευτούν κι άλλο τα υπερκέρδη των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών.
Κρίσιμα ερωτήματα
Πρώτον, λείπουν τα θεσμικά προαπαιτούμενα. Θα πρέπει να οικοδομηθεί μια εντελώς νέα δομή εντός της ΕΕ, η οποία αφενός θα έχει την ικανότητα να ενεργεί στρατιωτικά και αφετέρου υπόκειται σε δομές δημοκρατικού ελέγχου.
Σε αυτό το πλαίσιο, η λειτουργία πρέπει να καθοριστεί και μάλιστα με σαφήνεια: Πότε και πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτή η στρατιωτική δομή, σε ποιον θα υπάγεται.Ποιος θα έχει το «κουμπί» του ελέγχου;
Φυσικά, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: πώς θα χρηματοδοτηθεί πρακτικά μια τέτοια δομή. Θα ήταν ουτοπικό να υποθέσουμε ότι τα 800 δισ. ευρώ θα ήταν εύκολα διαθέσιμα
Η ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία που είναι απαραίτητη για τον εξοπλισμό, δεν υπάρχει ακόμη στην πραγματικότητα. Οι περισσότεροι από τους παραγωγούς στην Ευρώπη είναι υποκαταστήματα αμερικανικών εταιρειών.
Οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις δείχνουν ότι η ΕΕ δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις δικές της πολεμικές ανάγκες μέχρι το 2040. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τα σύγχρονα ευρωπαϊκά αμυντικά προϊόντα δεν είναι συγκρίσιμα σε ποιότητα με τα αμερικανικά. Αυτό θέτει στους ευρωπαίους πολιτικούς ένα δίλημμα που δεν μπορεί να επιλυθεί προς το παρόν: εάν κάποιος θέλει να αυξήσει τις ευρωπαϊκές αμυντικές δυνατότητες βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, θα πρέπει να αποτανθεί στην αμερικανική αγορά. Αλλά αυτό αφήνει την Ευρώπη στο έλεος των ιδιοτροπιών της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Παραμένουμε αισιόδοξοι, αλλά πρέπει να αποδεχτούμε ότι οι γεωπολιτικές συνθήκες θα έχουν αλλάξει τόσο πολύ, που τα χρόνια των επενδύσεων στην άμυνα , δεν θα είναι παρά άμμος στον άνεμο.
«Ο δρόμος»
Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε κανείς εύλογα να αναρωτηθεί εάν η σημερινή ΕΕ είναι η ίδια που έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης το 2012. Οι φιλοπόλεμες φωνές πληθαίνουν και οι φιλειρηνικές περιορίζονται, μεταξύ των διαφόρων ηγετών. Κάποιοι φλερτάρουν και με την ιδέα να γεμίσουν με φόβο την κοινή γνώμη, ώστε να ξεχάσει τα μεγάλα προβλήματα της καθημερινότητας. Σε μια Ευρώπη που βλέπει την ανάπτυξη με το κυάλι.
Δεν υπάρχει όμως πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξάρτητα από την πολιτική του στάση, που να επιθυμεί να ζήσει άμεσα τον πόλεμο. Οι περισσότεροι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν τον πόλεμο μόνο από τηλεοπτικές ή χολιγουντιανές παραγωγές.
Σε κάθε περίπτωση, οι θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, όπως η εκπαίδευση, ο πολιτισμός ή η κοινωνική πρόνοια, μεταξύ άλλων, δεν πρέπει να θυσιαστούν στο όνομα του «επανεξοπλισμού» -συγνώμη , της «Προετοιμασίας 2030»
Και όπως έγραφε ο μεγάλος Μίλαν Κούντερα στο περίφημο «Αστείο»: « Κι αν σκαρώνει και η Ιστορία αστεία; Τότε κατάλαβα πως δεν είναι δυνατόν να ακυρώσω εγώ το δικό μου αστείο, αφού εγώ ο ίδιος κι όλη μου η ζωή συμπεριλαμβανόμαστε σε ένα αστείο πολύ μεγαλύτερο (για μένα ακατανόητο) και εντελώς αμετάκλητο».
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ